Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 8 października 2012 r. w przypadku pracowników, dla których święto przypada w dniu będącym zgodnie z rozkładem ich czasu pracy dniem wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, nastąpi obniżenie ich wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Oznacza to, że każdy pracodawca jest zobowiązany wyznaczyć dodatkowy dzień wolny za święto, które przypada w dzień wolny od pracy inny niż niedziela.
Dodatkowy dzień wolny za święto – jak obliczyć wymiar czasu pracy?
Dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy (pełen etat) w okresie rozliczeniowym czas pracy zasadniczo nie powinien przekraczać 8 godzin na dobę, a tym samym 40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy (od poniedziałku do piątku).
Wymiar czasu pracy pracownika w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni w danym okresie rozliczeniowym, a następnie
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostających do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
Zgodnie z art. 130 § 2 Kodeksu pracy każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin rodzi u pracodawcy zobowiązanie do wyznaczenia dnia wolnego w danym okresie rozliczeniowym.
Przykład 1.
W firmie XYZ obowiązuje podstawowy system czasu pracy w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym, a dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia są soboty. W maju 2021 r. przypada 21 dni roboczych, co daje 168 godzin pracy (21 dni x 8 godz.). W tym miesiącu mamy dwa święta 1 i 3 maja. Wymiar czasu pracy wynosi (40 godz. x 4 tyg.) + (8 godz. x 1 dni) – (8 godz. x 2 święto) = 152 godziny. Zatem pracownicy mają do przepracowania 19 dni po 8 godzin. W związku z tym konieczne jest wyznaczenie dodatkowego dnia wolnego od pracy w danym okresie rozliczeniowym.
Jeżeli w zakładzie obowiązuje dłuższy okres rozliczeniowy, wykorzystanie dodatkowego dnia wolnego może nastąpić w dowolnym miesiącu wchodzącym w skład okresu rozliczeniowego obejmującego miesiąc wystąpienia sobotniego święta. Obowiązują wówczas analogiczne zasady.
Pracodawca nie ma obowiązku udzielenia dodatkowego dnia wolnego, gdy święto wypada w niedzielę.
Choroba w dzień wolny za święto
W przypadku, gdy pracownik jest niezdolny do pracy z powodu choroby w dniu wolnym od pracy, które jest świętem ustawowym, pracodawca mimo choroby pracownika ma obowiązek wyznaczenia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy.
Dodatkowy dzień wolny za święto należy się również pracownikowi, który w święto przypadające w sobotę przebywa na zwolnieniu lekarskim.
Przykład 2.
W firmie ABC obowiązuje podstawowy system czasu pracy w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym, gdzie dni wolne to soboty. W maju 2021 r. jako dzień wolny od pracy za 1go maja r. pracodawca wyznaczył 28 maja Przyjmując, że jeden z pracowników będzie przebywał na zwolnieniu lekarskim od 1 do 16 maja, dzień 28 maja. w dalszym ciągu pozostanie dla niego dniem wolnym od pracy.
Należy zaznaczyć, że jeżeli nieobecność pracownika przypadnie w dniu wyznaczonym jako wolny z powodu święta przypadającego w sobotę, pracownik nie ma prawa do żądania wyznaczenia innego dnia wolnego.
Pracodawca nie ma również obowiązku udzielania dnia wolnego za święto wypadające w sobotę pracownikom przybywających na urlopie macierzyńskim, gdyż zasiłek macierzyński przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, bez wyłączania dni wolnych od pracy.
Dzień wolny za święto przypadające w sobotę dla nauczycieli
Nauczyciela w tym przypadku obowiązuje Karta Nauczyciela (art. 42c ust. 3 i 4), która jasno stwierdza, że nauczyciel otrzyma dzień wolny lub wynagrodzenie za nie, jeśli pracował w tym dniu. Zatem pracownicy oświaty nie skorzystają z obniżenia tygodniowego wymiaru godzin, jeśli święto przypada w ich dzień wolny (np. w sobotę). Karta Nauczyciela nie przewiduje okresów rozliczeniowych, a to znaczy, że ustalony pięciodniowy tydzień pracy może ulec skróceniu wtedy, kiedy w dzień roboczy dla nauczyciela przypada święto.
Źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl
Autor: Andrzej Lazarowicz
