Zdarza się, że w trakcie użytkowania samochodu firmowego podatnik dokonuje zmiany sposobu jego wykorzystania. Zmiana ta może spowodować obowiązek lub prawo do dokonania korekty odliczonego VAT przy nabyciu samochodu.
Korekta VAT
Zasady dokonywania korekty VAT określone w art. 90b ustawy o VAT dotyczą przypadków, gdy:
- podatnik nabył pojazd samochodowy z pełnym prawem do odliczenia w związku z jego przeznaczeniem wyłącznie do działalności gospodarczej, a następnie w okresie korekty zmieni jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał go również do celów innych niż działalność,
- zakupił pojazd z ograniczonym do 50% prawem do odliczenia, a następnie w okresie korekty dokona sprzedaży opodatkowanej tego pojazdu lub przeznaczy go do użytku wyłącznie w działalności gospodarczej.
Okres korekty, o którym mowa powyżej, liczy się od miesiąca, w którym nabyto, dokonano importu lub oddano do używania samochód i wynosi:
- 60 miesięcy – w przypadku gdy wartość samochodu przekracza 15.000 zł,
- 12 miesięcy – gdy wartość samochodu nie przekracza 15.000 zł.
Korekty odliczonego VAT, w związku ze zmianą wykorzystywania samochodu osobowego, dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał), w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Należy pamiętać, że w przypadku zmiany przeznaczenia pojazdu samochodowego korekcie podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Pozostałe wydatki związane z używaniem pojazdu, w tym również dotyczące rat leasingowych, nie podlegają tej korekcie. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.23.2021.4.MJ, wskazał, że wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco, a nie jak przy nabyciu na własność – jednorazowo, z góry. Istnieje więc możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco. W momencie zakończenia umowy leasingu nie ma zatem konieczności korygowania dokonanych odliczeń kwot podatku naliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Podobnie sytuacja wygląda z wydatkami eksploatacyjnymi. Wydatki te związane są z używaniem pojazdu na podstawie umowy leasingu i ich odliczenie odbywa się na bieżąco. Wobec tego istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.
Sprzedaż samochodu wykorzystywanego do celów mieszanych
Jeżeli w okresie korekty pojazd wykorzystywany do celów służbowych i prywatnych zostanie sprzedany, przyjmuje się, że do końca okresu korekty samochód ten wykorzystywany jest wyłącznie do celów firmowych. Oznacza to, że jeżeli podatnik z faktury zakupu samochodu odliczył 50% kwoty VAT, a następnie go sprzeda (sprzedaż tego samochodu będzie opodatkowana 23% VAT), to powinien przyjąć, że od miesiąca sprzedaży do końca okresu korekty służy on wyłącznie celom firmowym. W związku z tym podatnik jest uprawniony do dokonania korekty nieodliczonego przy nabyciu tego pojazdu podatku VAT (korekta in plus). Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, w wysokości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty (przykład 1). Korekta ta nie dotyczy sprzedaży samochodu, gdy odliczono 100% VAT z faktury dokumentującej jego nabycie. W takim bowiem przypadku nie dojdzie do zmiany w zakresie jego wykorzystywania.
Zmiana przeznaczenia samochodu
Obowiązek korekty VAT (in minus) naliczonego wystąpi w sytuacji, gdy podatnik posiadający pełne prawo do odliczenia podatku VAT przy nabyciu samochodu, który został zakupiony wyłącznie do działalności gospodarczej, i w okresie korekty zmieni jego przeznaczenie na wykorzystywanie do celów prywatnych i służbowych.
Na potrzeby korekty uznaje się, że samochód ten nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania (przykład 2).
Przykład 1
W kwietniu 2020 r. podatnik kupił samochód osobowy za kwotę netto 80.000 zł plus podatek VAT w wysokości 18.400 zł, który był wykorzystywany zarówno do celów prywatnych, jak i służbowych. Od zakupu tego odliczył VAT w wysokości 50% kwoty VAT wykazanej na fakturze, czyli 9.200 zł. Samochód ten został sprzedany w grudniu 2022 r. Podatnik ma prawo do korekty in plus w wysokości 4.293,33 zł [(9.200 zł × 28 m-cy) : 60 m-cy].
Korektę podatku naliczonego w związku ze sprzedażą samochodu podatnik powinien wykazać w części ewidencyjnej dotyczącej podatku naliczonego w polu K_44 oraz odpowiednio w polu P_44 części deklaracyjnej pliku JPK_VAT za grudzień 2022 r.
Przykład 2
W listopadzie 2020 r. podatnik nabył samochód osobowy za kwotę netto 100.000 zł plus podatek VAT 23.000 zł. W związku z tym, że samochód ten wykorzystywany był wyłącznie do opodatkowanej działalności gospodarczej, podatnik ustalił zasady jego używania oraz rozpoczął prowadzenie ewidencji jego przebiegu, a także w odpowiednim terminie złożył informację VAT-26. W rozliczeniu podatku VAT za listopad 2020 r. podatnik odliczył cały VAT, tj. kwotę 23.000 zł.
Od 1 grudnia 2022 r. samochód służy celom mieszanym. W tej sytuacji, oprócz złożenia aktualizacji informacji VAT-26, podatnik ma obowiązek dokonania korekty zmniejszającej kwotę podatku odliczonego przy nabyciu tego pojazdu. Korekta VAT wynosi:
– 23.000 zł × 50% = 11.500 zł,
– (11.500 zł × 35 m-cy) : 60 m-cy = 6.708,33 zł.
Podatnik w rozliczeniu za grudzień 2022 r. musi obniżyć kwotę podatku naliczonego do odliczenia o kwotę 6.708,33 zł.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.)
Źródło: gogin.pl, Gazeta Podatkowa nr 101 (1976) z dnia 19.12.2022
Autor: Aleksandra Węgielska
