Praktycznie wszyscy przedsiębiorcy podlegają obowiązkowi ubezpieczeń ZUS. Rozliczanie się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych polega na opłacaniu przez prowadzącego działalność składek za siebie, osoby współpracujące oraz za zatrudnianych pracowników. Polski Ład wprowadza od 2022 roku rewolucyjne zmiany w naliczaniu składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność, które dotkną ok 2 mln przedsiębiorców. Powróci dla comiesięczny obowiązek wysyłania deklaracji ZUS DRA (…).
Jakie dane zawiera deklaracja DRA?
Deklaracja rozliczeniowa ZUS DRA wraz z raportami imiennymi za ubezpieczonych zawierają informacje o wysokości składek na poszczególne ubezpieczenia pobranych przez płatnika za ubezpieczonych. To na podstawie deklaracji DRA dokonuje się wpłaty na indywidualny numer składkowy w ZUS.
Termin przekazywania deklaracji do ZUS-u przed i po wejściu w życie Polskiego Ładu
Do końca 2021 roku obowiązują następujące terminy wysyłki comiesięcznych deklaracji rozliczeniowych:
- do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze;
- do 10. dnia następnego miesiąca – osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie;
- do 15. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy.
Od stycznia 2022 roku obowiązują następujące terminy do przekazywania dokumentów rozliczeniowych i opłacania składek:
- do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek i zakładów budżetowych;
- do 15. dnia następnego miesiąca – dla płatników posiadających osobowość prawną, dotyczy to m.in. spółek akcyjnych, spółek z o.o., spółdzielni, stowarzyszeń i fundacji;
- do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek, chodzi tu o przedsiębiorców opłacających wyłącznie składki na własne ubezpieczenia, przedsiębiorców i inne podmioty nieposiadające osobowości prawnej zatrudniające innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe (spółka: cywilna, jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna).
Kto jest zwolniony ze składania deklaracji rozliczeniowych do ZUS-u?
Do końca 2021 roku spora część płatników była zwolniona z obowiązku przekazywania deklaracji DRA co miesiąc. Dotyczyło to przedsiębiorców, którzy:
- opłacali składki wyłącznie za siebie i/ lub za osoby współpracujące;
- złożyli dokumenty rozliczeniowe, w których wykazane zostały składki za cały poprzedni miesiąc, a podstawa ich wymiaru była co najmniej równa obowiązującej ich minimalnej podstawie.
W takiej sytuacji po złożeniu deklaracji z naliczeniem składek za pełny miesiąc ZUS w kolejnych miesiącach powielał ostatnio złożoną deklarację. Płatnik zobowiązany był jednak do przekazania deklaracji DRA, jeśli w porównaniu do poprzedniego okresu wystąpiła jakakolwiek zmiana, np. w wysokości składek czy w kodzie tytułu do ubezpieczenia. Dotyczyło to również sytuacji, kiedy przedsiębiorca zgłosił do ubezpieczeń zatrudnione osoby. Wtedy obowiązek składania deklaracji ZUS DRA musiał być dopełniony co miesiąc.
W związku z wejściem w życie Polskiego Ładu i zmianami w ustalaniu wysokości podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, wspomniane zwolnienie nie będzie już dostępne dla płatników opłacających składki wyłącznie dla siebie. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie dla większości płatników różna w każdym miesiącu. Podstawa naliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie zależna od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. Dla osób korzystających z wyliczania zaliczek na podatek dochodowy:
- wg skali i podatkiem liniowym – będzie to dochód,
- ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – będzie to przychód,
- kartą podatkową – podstawą będzie kwota minimalnego wynagrodzenia.
Ponieważ podstawa do wyliczenia może być co miesiąc inna, to przedsiębiorcy będą zobligowani zgłosić do ZUSu ile zarobili, aby instytucja ta mogła sprawdzić czy do ich kasy trafiła odpowiednia kwota składki. Informację o wysokości dochodów przedsiębiorcy będą wykazywać na deklaracjach ZUS DRA.
Od 2022 roku składanie deklaracji DRA będzie obowiązkowe dla większości przedsiębiorców.
Obecnie zostały wskazane 3 grupy, których comiesięczny obowiązek składania deklaracji ZUS DRA nie dotyczy i są to:
- duchowni;
- osoby składające dokumenty za nianie;
- osoby, które podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu na podstawie art. 7 ustawy o sus (kod tytułu ubezpieczenia 1900 xx).
Nie ma jeszcze wytycznych co do osób, u których wysokość składek łącznie ze zdrowotną będzie co miesiąc taka sama. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy rozliczają podatek:
- w formie karty podatkowej;
- ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na zasadach uproszczonych.
- Należy czekać na oficjalne stanowisko ZUS-u w tym zakresie.
Co w sytuacji, kiedy obowiązek składania deklaracji ZUS DRA nie zostanie dopełniony?
Obowiązki płatnika w zakresie terminowego przekazywania deklaracji rozliczeniowych i opłacania składek na ubezpieczenia wynikają wprost z przepisów. Niewywiązywanie się z nich daje ZUS-owi prawo do zastosowania różnego rodzaju sankcji i środków dyscyplinujących wskazanych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Na płatników lub osoby zobowiązane do działania w imieniu płatnika Zakład może nałożyć karę grzywny w wysokości do 5000 zł.
Istotne jest również to, że od 2022 roku w razie niezłożenia przez płatnika dokumentów rozliczeniowych, ZUS nie powiela deklaracji z poprzedniego miesiąca, a sporządzi DRA z urzędu, na którym wykaże kwoty składek na poziomie minimalnym. Oznacza to również konieczność złożenia korekty oraz dopłaty składek wraz z ewentualnymi odsetkami.
W związku ze zmianami, jakie wejdą w życie od 2022 roku, na zdecydowaną większość przedsiębiorców zostanie nałożony obowiązek składania deklaracji ZUS DRA co miesiąc.
Czytaj więcej na: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-obowiazek-skladania-deklaracji-zus-dra
Autor: Katarzyna Tokarczyk
