Podatek dochodowy – jak obliczyć w najczęstszych formach opodatkowania

Wielu przedsiębiorców rozpoczynających swoją przygodę z działalnością gospodarczą nie do końca wie, w jaki sposób należy obliczyć miesięczną bądź kwartalną zaliczkę na podatek dochodowy. W artykule został przedstawiony i opisany krok po kroku sposób na wyliczenie zaliczki na podatek dochodowy w najczęstszych formach opodatkowania.

Podatek dochodowy – obliczanie podatku progresywnego

Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych, czyli według zasad skali podatkowej (17% podatku do 85 528 zł dochodu, a powyżej tej kwoty – 32%) mogą od dochodu odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne, a od podatku opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy ich wymiaru) oraz kwotę zmniejszająca podatek. Aby obliczyć podatek dochodowy za dany okres rozliczeniowy, należy:

Od kwoty przychodu od początku roku odjąć koszty od początku roku – otrzymamy kwotę dochodu.

Od kwoty dochodu odjąć możliwą do rozliczenia stratę z lat ubiegłych oraz sumę zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w danym roku podatkowym (o ile nie były zaliczane do kosztów w KPiR). Otrzymamy dochód do opodatkowania, który zaokrąglamy do pełnych złotych.

Pomnożyć podstawę opodatkowania przez 17% stawkę podatku do 85 528 zł dochodu.

Od podatku odjąć sumę opłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% od podstawy, nie cała zapłacona składka) – otrzymujemy podatek należny za cały rok.

Od kwoty podatku należnego od początku roku należy odjąć zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach oraz kwotę zmniejszającą podatek – uzyskujemy kwotę podatku za dany okres rozliczeniowy.

Uwaga: Po zmianie przepisów, od 2017 roku, po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego (dochód powyżej 85. 528 zł) na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy nie uwzględnia się kwoty wolnej od podatku.

Zaliczkę za dany okres rozliczeniowy zaokrąglamy do pełnych złotych – uzyskujemy kwotę podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego.

Przykład 1

Przedsiębiorca Michał rozlicza podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Jego przychody w miesiącu czerwcu wynosiły narastająco od początku roku 19 104,20 zł , a koszty 1 215,50 zł. Opłacił także w czerwcu składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości 199,34 zł oraz zdrowotne 319,94 zł (275,51 zł podlega odliczeniu). Suma opłaconych do tego miesiąca składek na ubezpieczenie społeczne wynosi: 996,70, a na ubezpieczenie zdrowotne: 1 358,03. Natomiast suma opłaconych zaliczek na podatek dochodowy od początku roku wynosi 987,00. Zaliczka na podatek dochodowy za czerwiec będzie kształtowała się następująco:

19 104,20 – 1 215,50 = 17 888,70
17 888,70 – 199,34 – 996,70 = 16 692,66 zaokrąglenie (16 692,66) = 16 693,00
16 693,00 * 17% = 2 837,81
2 837,81 – 275,51 – 1 358,03 = 1 204,27
1 204,27 – 987,00 – 525,12 = -307,85
brak zaliczki na podatek dochodowy

Obliczanie podatku dochodowego – podatek liniowy

W przypadku rozliczania się na podstawie podatku liniowego, dochód opodatkowany jest według stałej stawki 19%. Jest to forma wybierana najczęściej przez przedsiębiorców osiągających wysokie dochody. Ze względu na preferencyjną stawkę podatku, przy tej metodzie rozliczania się z podatku dochodowego, przedsiębiorcy przysługuje jedynie odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne od dochodu oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne od podatku. Nie ma również możliwości odliczenia kwoty wolnej od podatku.

Aby obliczyć wartość podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego, należy:

Od kwoty przychodu od początku roku odjąć koszty od początku roku – otrzymamy kwotę dochodu.
Od kwoty dochodu odjąć możliwą do rozliczenia stratę z lat ubiegłych oraz sumę zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w danym roku podatkowym (o ile nie były zaliczane do kosztów w KPiR). Otrzymamy dochód do opodatkowania, który zaokrąglamy do pełnych złotych.
Pomnożyć podstawę opodatkowania przez 19% stawkę podatku – otrzymujemy kwotę podatku.
Od podatku odjąć sumę opłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% od podstawy opodatkowania, nie cała zapłacona składka) – otrzymujemy podatek należny za cały rok.
Od kwoty podatku należnego od początku roku odjąć zaliczki zapłacone w poprzednich miesiącach – uzyskujemy kwotę podatku za dany okres rozliczeniowy.
Zaliczkę za dany okres rozliczeniowy zaokrąglić do pełnych złotych – uzyskujemy kwotę podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego.

Przykład 2

Przedsiębiorca Maciek rozlicza się z działalności podatkiem liniowym. Jego przychody w miesiącu czerwcu wyniosły od początku roku 25 000 zł , a koszty 4 000 zł. Opłacił on również w czerwcu składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości 199,34 zł oraz zdrowotne 319,94 zł (275,51 zł podlega odliczeniu). Suma opłaconych do tego miesiąca składek na ubezpieczenie społeczne wynosi: 996,70, a na ubezpieczenie zdrowotne: 1 358,03. Przedsiębiorca odlicza także stratę z lat ubiegłych w wysokości 1000 zł. Natomiast suma opłaconych zaliczek na podatek dochodowy od początku roku wynosi 1 351,00 zł. Zaliczka na podatek dochodowy za czerwiec będzie kształtowała się następująco:

25 000 – 4 000 = 21 000
21 000 – 199,34 – 996,70 – 1 000,00 = 18 803,96 zaokrąglenie(18 803,96) = 18 804,00
18 804,00 * 19% = 3 572,76
3 572,76 – 275,51 – 1 358,03 = 1 939,22
1 939,22 – 1 351,00 = 588,22
zaokrąglenie (588,22) = zaliczka na podatek dochodowy wynosi 588,00 zł.

Obliczanie podatku dochodowego – podatek zryczałtowany

Przy podatku zryczałtowanym, gdy podatnik prowadzi ewidencję przychodów, obliczanie podatku dochodowego podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego jest o wiele prostsze niż w przypadku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W takiej sytuacji, nie bierzemy pod uwagę kosztów, które podatnik poniósł, aby uzyskać przychód. Pod uwagę brana jest jedynie kwota przychodów z danego miesiąca, którą można ewentualnie pomniejszyć o zapłacone w danym okresie składki na ubezpieczenie społeczne. Po wyliczeniu należnego podatku, podatnik ma możliwość obniżyć go o opłacone w danym okresie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Jak obliczyć zaliczkę na zryczałtowany podatek dochodowy krok po kroku:

Przychody w poszczególnych stawkach ryczałtu należy podzielić przez łączny przychód osiągnięty w danym miesiącu. Wówczas zostanie wyliczona proporcja sprzedaży danej stawki do całości.
Obliczamy składkę społeczną do odliczenia, czyli sumę składek społecznych zapłaconych w miesiącu za który liczony jest podatek i niewykorzystanych składek społecznych z poprzednich miesięcy
Od kwoty przychodu danej stawki należy odjąć składkę społeczną do odliczenia, którą należy uprzednio pomnożyć przez wyliczoną wcześniej proporcję sprzedaży danej stawki do całości – wynik zaokrąglamy, wówczas uzyskamy podstawę opodatkowania dla danej stawki.
Podstawę opodatkowania dla danej stawki mnożymy przez stawkę i uzyskujemy podatek (wykaz stawek dla przychodów z konkretnych rodzajów działalności można znaleźć w załączniku do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne).
Od sumy kwoty podatku do opłacenia należy odjąć kwotę opłaconej w danym okresie rozliczeniowym składki na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy ubezpieczenia zdrowotnego, nie cała składka) oraz składki z poprzednich miesięcy tego roku, które nie zostały wcześniej wykorzystane w wyliczeniach.
Kwotę podatku zaokrąglamy do pełnych złotych – uzyskana kwota podlega wpłacie do urzędu skarbowego.

Przykład 3

Przedsiębiorca Radek rozlicza przychody z działalności zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Jego przychody w miesiącu czerwcu wyniosły odpowiednio:

10 000 zł dla sprzedaży opodatkowanej stawką 8,5%
20 000 zł dla sprzedaży opodatkowanej stawką 5,5%.

Opłacił on również w czerwcu składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości 199,34 zł oraz zdrowotne 319,94 zł (275,51 zł podlega odliczeniu). Suma niewykorzystanych składek z poprzednich na ubezpieczenie społeczne wynosi: 120 zł a na ubezpieczenie zdrowotne: 413. Natomiast suma opłaconych zaliczek na podatek dochodowy od początku roku wynosi 5 000 zł. Zryczałtowana zaliczka na podatek dochodowy za miesiąc czerwiec będzie kształtowała się następująco: