Projekt ustawy wydłużający urlop macierzyński w sytuacji, gdy dziecko urodzi się jako wcześniak lub wymaga dłuższego pobytu w szpitalu

Założenia projektu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zaprezentowała podczas piątkowego spotkania ze stroną społeczną – rodzicami wcześniaków oraz przedstawicielami Ogólnopolskiego Porozumienia Razem dla Wcześniaków w filii Bielańskiego Ośrodka Kultury w Warszawie.

Oddajemy rodzicom czas

Symbolicznym prezentem dla rodziców w przededniu Dnia Matki, chociaż jest to coś, co po prostu im się należy, jest czas. (…) Czas, który dziś nazywa się urlopem macierzyńskim, choć z urlopem nie ma nic wspólnego. Bo ciężko sobie wyobrazić, żeby mama czy rodzic, który stoi przy inkubatorze, albo który odwiedza dziecko w szpitalu, martwi się o to, jak będzie się ono rozwijało, czy będzie żyło, czy będzie zdrowe – mógł myśleć o odpoczynku, o radości i cieszyć się tym rodzicielstwem. To nie jest urlop, to jest często walka o zdrowie, o życie, to ogromny stres i ogromny lęk – mówiła podczas spotkania ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Szefowa resortu rodziny podziękowała Ogólnopolskiemu Porozumieniu Razem dla Wcześniaków za impuls do działania i wspólne prace nad zmianami prawa w ramach zespołu roboczego.

Silne państwo to nie jest państwo, które kłania się większym i największym. Dla mnie jako ministry rodziny, pracy i polityki społecznej to państwo, które nie zapomina o najmniejszych. A trudno wyobrazić sobie kogoś mniejszego niż wcześniak – podkreśliła ministra.

Dodatkowy urlop macierzyński

Wprowadzany dodatkowy urlop macierzyński będzie:

wykorzystywany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przez pracowników rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracowników – rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji,
fakultatywny,
udzielany na wniosek,
wykorzystywany w jednej części,
projektowane regulacje będą stosowane odpowiednio do rodziców przysposabiających dziecko i rodzin zastępczych.

Zasiłek za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100 proc. podstawy zasiłku.

Dla kogo dodatkowy urlop?

Uprawnionymi do dodatkowego urlopu macierzyńskiego będą:

pracownicy-rodzice dzieci urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g,
pracownicy-rodzice dzieci urodzonych po ukończeniu 28 tygodnia ciąży a przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g oraz
pracownicy-rodzice dzieci urodzonych po ukończeniu 36 tygodnia ciąży, których dziecko będzie wymagało hospitalizacji od 5 dnia od dnia porodu do upływu 8 tygodnia po porodzie. Wówczas dodatkowy urlop macierzyński będzie przysługiwał w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 dnia po porodzie do upływu 8 tygodnia po porodzie pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu będzie wynosił przynajmniej 2 kolejne dni w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie.

Co ważne, urlop ma przysługiwać matkom lub ojcom, a także prawnym opiekunom, rodzicom zastępczym czy adopcyjnym.

8 czy 15 tygodni?

Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni, w zależności od okresu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko lub masy urodzeniowej dziecka.

Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił dla:

pracowników-rodziców dzieci urodzonych przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000g dodatkowy urlop macierzyński będzie uzależniony od okresu hospitalizacji dziecka w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie – maksymalnie 15 tygodni,
pracowników-rodziców dziecka urodzonego po ukończeniu 28 tygodnia ciąży a przed ukończeniem 36. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000g w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie – maksymalnie 8 tygodni,
pracowników-rodziców, których dziecko urodziło się po ukończeniu 36 tygodnia ciąży i będzie wymagało hospitalizacji od 5 dnia od dnia porodu do upływu 8 tygodnia po porodzie, dodatkowy urlop macierzyński będzie przysługiwał w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 dnia po porodzie do upływu 8 tygodnia po porodzie pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu będzie wynosił przynajmniej 2 kolejne dni w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie. Zatem, żeby pracownik mógł mieć prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego dziecko musi być hospitalizowane w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie przynajmniej przez 2 kolejne dni. Jeżeli hospitalizacja nastąpi 29 dnia od porodu, a dziecko wyszło ze szpitala po 3 dniach od porodu, pracownik nie będzie miał prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Przy ustalaniu wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia lub 15 tygodnia po porodzie będą się sumowały, a niepełny tydzień zostanie zaokrąglony w górę do pełnego tygodnia. Regulacja ta uwzględnia przerwy pomiędzy kolejnymi hospitalizacjami dziecka.

Co z urlopami dla rodziców-mundurowych?

Aby zapewnić wszystkim, również funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej, Funkcjonariuszom Policji, Straży Pożarnej, Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Służby Ochrony Państwa, Straży Marszałkowskiej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, żołnierzom zawodowym, nauczycielom, rolnikom prawa do dodatkowego uprawnienia rodzicielskiego oraz zapewnić możliwość dostosowania regulacji pozostających we właściwości innych Ministrów, skierowana została prośba o przekazanie zmian w swoich ustawach, dostosowujących do projektowanych zmian.

W związku z tym projektowana ustawa została rozszerzona również o zmiany w pragmatykach służbowych.

Dotrzymana obietnica

W grudniu 2023 r. wniesiono petycję skierowaną do ministry rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk w sprawie udzielania matkom wcześniaków oraz noworodków wymagających hospitalizacji pełnopłatnego zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem do czasu wypisu niemowlęcia do domu. Z inicjatywy ministry 9 stycznia 2024 r. odbyło się pierwsze spotkanie ze stroną społeczną reprezentowaną przez Fundację „Koalicja dla Wcześniaka”, którego efektem było powołanie Zespołu ds. opracowania rozwiązań w zakresie uprawnień rodzicielskich dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci hospitalizowanych po urodzeniu.

W posiedzeniach Zespołu brali udział m. in. neonatolodzy, pediatrzy, przedstawiciele strony społecznej, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Obywatelskich, Przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia oraz wszystkie bezpośrednio zainteresowane strony.

Podczas spotkania ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk otrzymała od Elżbiety Brzozowskiej z Fundacji Koalicja dla Wcześniaka prezent – anioła – w ramach podziękowań za podjęcie się prac na rzecz wydłużenia urlopów dla rodziców wcześniaków.