W 2021 r. podatnik wprowadził do prowadzonej działalności gospodarczej samochód osobowy o wartości nieprzekraczającej 150.000 zł, który kilka lat wcześniej zakupił do celów prywatnych (ze środków otrzymanych w darowiźnie zwolnionej od podatku od spadków i darowizn). Wartość samochodu została ustalona na podstawie ceny nabycia wynikającej z faktury zakupu. Czy po zmianie przepisów wprowadzonych od 1 stycznia 2022 r. nadal można go amortyzować od tej samej wartości, czy może należy zmienić jego wartość początkową? Czy sposób sfinansowania zakupu ma wpływ na jego amortyzację?
Podatnik ma prawo do kontynuacji naliczania odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytego i wprowadzonego do działalności samochodu ustalonej według zasad obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2022 r. Bez znaczenia dla takiego rozstrzygnięcia pozostaje fakt, że pojazd został nabyty ze środków otrzymanych w ramach darowizny korzystającej ze zwolnienia od podatku (tu: od spadku i darowizn).
Co do zasady, sposób ustalenia wartości początkowej składników majątku nabytych pierwotnie do celów prywatnych, a następnie wprowadzonych do działalności gospodarczej i uznanych za środki trwałe określa art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF.
W stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2022 r. w takich przypadkach, wartość początkową ustalało się generalnie według ceny nabycia.
W myśl art. 22g ust. 8 ww. ustawy, jeżeli nie można było ustalić ceny nabycia środka trwałego lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu, wartość początkową tych środków przyjmowało się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.
W wyniku zmian wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu, od 1 stycznia 2022 r. wartość początkową środków trwałych nabytych pierwotnie do celów prywatnych należy ustalać generalnie w cenie nabycia. Przy czym, jeżeli wyceniany składnik był używany przez podatnika przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych i nie był wcześniej amortyzowany, zastosować należy cenę nabycia, nie wyższą jednak od wartości rynkowej.
Przy braku możliwości ustalenia ceny nabycia odpowiednie zastosowanie znajdzie, podobnie jak przed 1 stycznia 2022 r., ww. art. 22g ust. 8 ustawy.
Co jednak istotne, nowe regulacje znajdują zastosowanie do ustalania wartości początkowej środków trwałych od 1 stycznia 2022 r. Nie będą natomiast stosowane w odniesieniu do środków trwałych, które zostały wprowadzone do ewidencji przed 1 stycznia 2022 r. Będzie tak niezależenie od faktu, czy dokonano już pierwszego odpisu amortyzacyjnego, czy dopiero odpis taki zostanie dokonany w styczniu 2022 r.
Zatem w sytuacji opisanej w pytaniu, zakładając, że samochód osobowy został wprowadzony do ewidencji środków trwałych w 2021 r., jego wartość początkowa w tej samej wysokości będzie stanowiła podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych zarówno w 2021 r., w 2022 r., jak i również w latach kolejnych (do całkowitego zamortyzowania). Stosowanie zmian w tym zakresie stanowiłoby naruszenie praw nabytych przez podatnika, co zasadniczo w systemie podatkowym nie powinno mieć miejsca.
Dodajmy, że bez znaczenia dla możliwości naliczania amortyzacji podatkowej pozostaje fakt sfinansowania zakupu pojazdu środkami uzyskanymi z darowizny, która korzystała ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
W omawianym przypadku, w związku z wartością pojazdu niższą od 150.000 zł, nie znajdą również zastosowania ograniczenia wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o PDOF, a dotyczące braku możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów od ich wartości początkowej przekraczającej 150.000 zł.
Źródło: gofin.pl, Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno – Finansowych nr 7 (1122) z dnia 1.03.2022
