Kto w 2022 r. może liczyć na wypłatę 14. emerytury?

W 2022 r. po raz kolejny emeryci i renciści, a także inni świadczeniobiorcy ZUS, KRUS i zakładów emerytalnych służb mundurowych otrzymają 14. emerytury. Podobnie jak w ubiegłym roku nie wszystkim jednak zostaną one wypłacone. Uzależnione to będzie m.in. od daty nabycia/utraty prawa do świadczenia podstawowego oraz jego wysokości.

Prawo do świadczenia

Po raz pierwszy 14. emerytura była wypłacana w 2021 r. Miało to być jednorazowe świadczenie należne tylko w 2021 r.

Ustawodawca zdecydował jednak, że i w 2022 r. spełniający określone warunki świadczeniobiorcy otrzymają, oprócz 13., także 14. emeryturę. Kwestię tę reguluje ustawa z dnia 26 maja 2022 r. o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. poz. 1358).

Zakłada ona, iż w 2022 r. 14. emeryturę otrzymają osoby, które w dniu 24 sierpnia 2022 r. będą miały prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych, wymienionych w art. 2 ustawy o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu… (patrz ramka), zwanych dalej świadczeniami podstawowymi i:

prawo to na dzień 24 sierpnia 2022 r. nie będzie zawieszone,
wysokość świadczenia podstawowego nie przekroczy granicznej kwoty, o której mowa dalej.

Przy czym prawo do dodatkowego świadczenia będzie podlegało ponownemu ustaleniu, jeżeli okaże się, że na dzień 24 sierpnia 2022 r. prawo do świadczenia podstawowego nie istniało, podlegało zawieszeniu lub przysługiwała wypłata tego świadczenia.

14. emerytura w 2022 r. przysługuje osobom, które w dniu 24 sierpnia 2022 r. będą miały prawo do:

– emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

– emerytury pomostowej,

– renty socjalnej,

– świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego,

– nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,

– renty z ubezpieczenia wypadkowego,

– renty z zaopatrzenia inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

– emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników,

– świadczeń przewidzianych dla kombatantów oraz niektórych osób będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

– emerytury lub renty dla służb mundurowych i członków ich rodzin,

– renty z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach,

– świadczenia przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,

– okresowej emerytury kapitałowej,

– okresowej emerytury rolniczej,

– rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Wysokość świadczenia

14. emerytury w 2022 r. będą wypłacane w wysokości odpowiadającej kwocie najniższej emerytury obowiązującej od dnia 1 marca 2022 r., tj. 1.338,44 zł, ale wyłącznie dla osób, których wysokość świadczenia podstawowego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza kwoty 2.900 zł.

Osoby z wyższym świadczeniem (powyżej 2.900 zł brutto) otrzymają 14. emeryturę w kwocie ustalonej na zasadzie złotówka za złotówkę, tj. w wysokości najniższej emerytury, o której mowa wyżej, pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą świadczenia podstawowego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń a kwotą 2.900 zł. Z tym zastrzeżeniem, że jeżeli wynikiem tych obliczeń będzie kwota mniejsza niż 50 zł, 14. emerytura nie zostanie przyznana.

Oznacza to, że na dodatkowe roczne świadczenie w 2022 r. mogą liczyć wyłącznie osoby, których świadczenie podstawowe przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza 4.188,44 zł (patrz tabela 1).

* Kwota przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.

** Kwota brutto.

Przy czym ustawodawca jednocześnie zastrzegł, iż:

w razie zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia podstawowego, przy ustalaniu prawa i wysokości dodatkowego świadczenia przyjmuje się sumę wypłacanych świadczeń,
do renty rodzinnej, do której uprawniona jest więcej niż jedna osoba, przysługuje jedno dodatkowe świadczenie, które podlega proporcjonalnemu podziałowi na osoby uprawnione do tej renty,
w przypadku gdy do renty rodzinnej uprawniona jest więcej niż jedna osoba i przynajmniej jedna z nich uprawniona jest do renty socjalnej:

– dodatkowe świadczenie z tytułu renty rodzinnej podlega podziałowi stosownie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, z wyłączeniem osób uprawnionych do renty socjalnej, natomiast

– osobom wyłączonym z liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, o których mowa wyżej, przysługuje dodatkowe świadczenie z tytułu prawa do renty socjalnej.

14. emerytura będzie zwolniona z podatku dochodowego i nie będzie podlegała potrąceniom i egzekucji.

Jej pełna wysokość do wypłaty, po odliczeniu jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne, wyniesie 1.217,98 zł (tj.: 1.338,44 zł – 120,46 zł = 1.217,98 zł).

Wypłata świadczenia

Dodatkowe roczne świadczenie w 2022 r. zostanie wypłacone osobie uprawnionej:

z urzędu (bez konieczności składania wniosku w tej sprawie),
co do zasady w terminie wypłaty świadczenia podstawowego, rozpoczynając od ostatniego terminu wypłaty w sierpniu 2022 r., tj. począwszy od 25 sierpnia do 20 września 2022 r., z zastrzeżeniem dotyczącym kilku rodzajów świadczeń, wraz z którymi 14. emerytura zostanie wypłacona we wrześniu lub październiku 2022 r. (patrz tabela 2),
przez właściwy organ wypłacający świadczenie podstawowe, który także wyda decyzję w sprawie dodatkowego świadczenia, przy czym w przypadku zbiegu prawa do świadczeń, wypłacanych przez dwa organy emerytalno-rentowe, decyzję w sprawie 14. emerytury wyda i świadczenie to wypłaci ZUS.