Przychód obliczany na potrzeby ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy na ryczałcie ewidencjonowanym nie może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne.
Z kolei u przedsiębiorcy opłacającego podatek liniowy zaliczenie zapłaconych składek zdrowotnych do kosztów podatkowych (w limitowanej wysokości) pomniejszy podstawę wymiaru składki zdrowotnej. Na ww. podstawę nie będzie miało natomiast wpływu odliczenie przez liniowca zapłaconych składek zdrowotnych od dochodu.
Takie stanowisko Ministerstwa Zdrowia przedstawił ZUS w informacji z dnia 21 lipca 2022 r. zamieszczonej na swojej stronie internetowej www.zus.pl.
Oto pełna treść tej informacji:
„Informacja dotycząca stanowiska Ministerstwa Zdrowia w sprawie odliczenia składki zdrowotnej od dochodu/przychodu dla celów ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych oraz na zasadach ogólnych – podatkiem liniowym.
1. Odliczenie składki zdrowotnej przy ustalaniu podstawy wymiaru składek za osoby opodatkowane zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych
W tym przypadku należy uwzględnić regulacje art. 81 ust. 2e i 2f ustawy o świadczeniach zdrowotnych, zgodnie z którymi przedsiębiorcy stosujący opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (…) obliczają miesięczną i roczną składkę zdrowotną od podstawy ryczałtowej, tj. 60%, 100% lub 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w zależności od uzyskiwanego przychodu z działalności gospodarczej „w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne”. Progi wynoszą 60.000 zł i 300.000 zł.
Zastosowane przez prawodawcę w art. 81 ust. 2e i 2f ustawy o świadczeniach zdrowotnych wyrażenie „przychody z działalności gospodarczej”, należy rozumieć jako przychody objęte zakresem przedmiotowym ww. ustawy podatkowej (zob. art. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). Jednocześnie ustawa o świadczeniach zdrowotnych autonomicznie reguluje, o jakie odliczenia można pomniejszyć przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej zgodnie z art. 81 ust. 2e i 2f tej ustawy. W myśl art. 81 ust. 2g ww. ustawy przychody, o których mowa w ust. 2e i 2f, są pomniejszane o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przychodach, o których mowa w ust. 2e i 2f, nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe przepisy ustawy zdrowotnej nie przewidują możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych. Jednocześnie ustawa zdrowotna nie zawiera odesłania do odliczeń przewidzianych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (w tym do odliczenia składek zdrowotnych – przyp. red.) (…).
Reasumując, w obowiązującym stanie prawnym przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego podatek w formie zryczałtowanej nie może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne.
2. Odliczenie składki zdrowotnej dla celu ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej osób opodatkowanych w formie podatku liniowego
Zgodnie z art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach zdrowotnych, przy ustalaniu składki rocznej lub miesięcznej przedsiębiorcy rozliczającego się w formie podatku liniowego za podstawę składki należy przyjąć dochód z działalności gospodarczej ustalony jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dochód należy pomniejszyć o kwotę opłaconych „składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów”.
Powyższe przepisy ustawy zdrowotnej samodzielnie nie pozwalają na obniżenie dochodu obliczanego na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej o sumę zapłaconych składek zdrowotnych.
Jednakże na podstawie art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach zdrowotnych (które to przepisy prawa odwołują się do pojęcia dochodu z ustawy o PIT) w związku z art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT (który wszedł w życie 1 lipca 2022 r.) uwzględnienie dotychczas zapłaconych składek zdrowotnych (do kwoty 8.700 zł w skali roku), celem obniżenia podstawy składki zdrowotnej, będzie możliwe poprzez ich ujęcie jako kosztów uzyskania przychodu. Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265) wprowadza możliwość, dla podatników opodatkowanych jednolitą 19% stawką podatkową, zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu (…) albo obniżenia o ich wysokość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (…). Oba rozwiązania ograniczone są ustawowym limitem.
Konsekwencją zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu będzie pomniejszenie podstawy do wyliczenia składki zdrowotnej.
Reasumując, w obowiązującym stanie prawnym dochód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego PIT w formie podatku liniowego może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne jedynie w przypadku, gdy będą one zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.”
Od redakcji:
Stanowisko Ministerstwa Zdrowia w zakresie braku możliwości pomniejszania podstawy wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym o zapłacone składki zdrowotne (50% tych składek) jest zgodne z odpowiedzią Ministerstwa Finansów z dnia 8 czerwca 2022 r. zamieszczoną na stronie internetowej www.eureka.mf.gov.pl.
Potwierdziło się również nasze stanowisko, zgodnie z którym w podatku liniowym zaliczenie składki zdrowotnej (w limitowanej wysokości) do kosztów uzyskania przychodu powoduje obniżenie podstawy wymiaru tej składki, a tym samym obniżenie jej wysokości. Natomiast składka zdrowotna odliczana od dochodu nie wpływa na podstawę jej obliczenia i wysokość tej składki (nie obniża tych kwot). Takie stanowisko przedstawiliśmy w BI nr 22 z 1 sierpnia 2022 r. w artykule pt. „W podatku liniowym lepiej zaliczać składkę zdrowotną do kosztów podatkowych niż odliczać od dochodu”.
Źródło: gofin.pl, Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno – Finansowych nr 23 (1138) z dnia 10.08.2022
