Muszę wyjechać na kilka tygodni. Chciałbym upoważnić syna do podpisania w moim imieniu umowy. Jest to dla mnie kluczowa sprawa, muszę wywiązać się z zaciągniętego zobowiązania. W jaki sposób udzielić takiego pełnomocnictwa? Czy muszę udać się w tej sprawie do notariusza?
Zależy to od tego, o jakiego rodzaju umowę chodzi, niemniej nie zawsze trzeba udzielać pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego, co oczywiście nie oznacza, że jeśli nie jest to konieczne, nie warto skorzystać z tej możliwości. O ile przepis prawa albo treść czynności prawnej nie przewiduje inaczej, czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela – takie umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (mowa wówczas o przedstawicielstwie ustawowym – np. gdy czynności prawnej dokonuje rodzic w imieniu swojego małoletniego dziecka) albo na oświadczeniu reprezentowanego, mocodawcy (pełnomocnictwo). Stanowi o tym art. 96 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Wyodrębnić można kilka rodzajów pełnomocnictw. Przykładowo, pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że przepis wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. W doktrynie wskazuje się, że nie jest również wykluczone udzielenie w pewnych przypadkach pełnomocnictwa w sposób dorozumiany, w tym przez milczące akceptowanie czynności pełnomocnika (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 26 marca 2019 r., sygn. akt I ACa 502/18). Z kolei, jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Dotyczy to np. pełnomocnictwa do sprzedaży nieruchomości – musi być ono udzielone w formie aktu notarialnego.
W wielu sytuacjach pojawia się konieczność uiszczenia opłaty skarbowej w związku z pełnomocnictwem. Wraz ze złożeniem tego dokumentu należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Jeśli pełnomocnictwo udzielane jest małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu, nie ma obowiązku uiszczenia wspomnianej opłaty. Działanie pełnomocnika w przypadku niektórych spraw w ogóle nie podlega opłacie skarbowej. Przykładowo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa nie wymaga uiszczenia wspomnianej opłaty, jeśli dotyczy to spraw alimentacyjnych, kurateli, przysposobienia (adopcji).
Źródło: gofin.pl, Gazeta Podatkowa nr 37 (2016) z dnia 8.05.2023
Autor: Dawid Szwarc
