Do 31 grudnia 2021 r., aby ustalić kwotę składki zdrowotnej z tytułu kilku rodzajów prowadzonej pozarolniczej działalności, wystarczyło, że przedsiębiorca obliczył ją od zwielokrotnionej podstawy jej wymiaru. Od 1 stycznia 2022 r. podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla osób prowadzących pozarolniczą działalność jest uzależniona od formy opodatkowania firmowych przychodów. Jeśli przedsiębiorca stosuje różne formy opodatkowania, wówczas z każdej działalności powinien ustalić odrębnie podstawę wymiaru składki zdrowotnej.

Zasady ogólne

Począwszy od 1 stycznia 2022 r., w przypadku gdy ubezpieczony prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej… (patrz ramka), zwanej ustawą zdrowotną, i podatek dochodowy z prowadzonej działalności opłaca na zasadach określonych w art. 27 (według skali podatkowej), art. 30c (liniowy) lub art. 30ca (IP BOX) ustawy o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), składkę zdrowotną powinien opłacać od sumy dochodów. Tak przewiduje art. 82 ust. 2a ustawy zdrowotnej. Przepis ten zastrzega jednocześnie, że tak ustalona podstawa wymiaru składki nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (w 2022 r. – nie niższa niż 3.010 zł).

Ryczałt ewidencjonowany

W przypadku gdy ubezpieczony prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 81 ust. 2e ustawy zdrowotnej, opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to żeby ustalić limit przychodów warunkujących wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej (tj. 60%, 100% lub 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku), przyjmuje się sumę przychodów z tych działalności. Tak określa art. 82 ust. 2b ustawy zdrowotnej.

Różne formy opodatkowania

Gdy ubezpieczony prowadzi kilka rodzajów działalności i stosuje różne formy opodatkowania, składkę na ubezpieczenie zdrowotne oblicza odrębnie dla każdej z form podatkowych (zasady ogólne, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa) od podstawy wymiaru ustalonej odrębnie dla działalności opodatkowanej daną formą.

Natomiast gdy ubezpieczony prowadzi kilka rodzajów działalności, do których stosuje różne formy opodatkowania i dodatkowo prowadzi działalność, z której przychody nie są przychodami z działalności gospodarczej (np. jest wspólnikiem w dwóch spółkach komandytowych), to dodatkowo oblicza odrębną (jedną) składkę od podstawy wymiaru właściwej dla osób nieuzyskujących przychodów z działalności gospodarczej, tj. od 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (przykład).

Przykład:

Pan Jędrzej prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG. Oprócz tego jest też wspólnikiem w spółce jawnej oraz wspólnikiem w dwóch spółkach komandytowych. Przychody z tytułu działalności indywidualnej oraz z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej dla celów podatkowych traktowane są jako przychody z działalności gospodarczej. Od przychodów uzyskiwanych z działalności prowadzonej indywidualnie pan Jędrzej opłaca podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, natomiast dochody z udziału w spółce jawnej opodatkowuje na zasadach ogólnych (według skali podatkowej). Przychody uzyskiwane z tytułu działalności prowadzonej jako wspólnik spółki komandytowej nie są – dla celów podatku dochodowego – traktowane jako przychody z działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2022 r. pan Jędrzej powinien opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne odrębnie od:

–          przychodów z działalności indywidualnej (według zasad obowiązujących przedsiębiorców opłacających ryczałt),

–          dochodów ze spółki jawnej (według zasad obowiązujących przedsiębiorców, którzy opłacają podatek dochodowy na zasadach ogólnych),

–          działalności prowadzonej jako wspólnik w dwóch spółkach komandytowych – jedną składkę naliczaną od podstawy wymiaru stanowiącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Z kolei ubezpieczony, który prowadzi kilka rodzajów pozarolniczej działalności i nie uzyskuje przychodów kwalifikowanych dla celów podatkowych jako przychody z działalności gospodarczej (np. jest wyłącznie wspólnikiem w dwóch spółkach komandytowych), opłaca składkę zdrowotną od podstawy wymiaru wynoszącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, odrębnie od każdego rodzaju prowadzonej działalności.

W art. 81 ust. 2 oraz ust. 2e ustawy zdrowotnej wymienia się osoby prowadzące działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej, czyli:

–          osoby prowadzące działalność gospodarczą na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,

–          przedsiębiorców korzystających z ulgi na start,

–          osoby wykonujące działalność w zakresie wolnego zawodu:

            •          w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym,

            •          z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

–          wspólników spółki jawnej lub partnerskiej (z wyłączeniem wspólników spółki komandytowej oraz wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.) oraz

–          osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów Prawa oświatowego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej… (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.).

Źródło: gofin.pl, Gazeta Podatkowa nr 5 (1880) z dnia 17.01.2022

Autor: Dorota Wyderska