Wynagrodzenie zleceniobiorcy jest zajęte na poczet należności niealimentacyjnych. Zgodnie z adnotacją komornika korzysta ono z kwoty wolnej od potrąceń z wynagrodzenia za pracę w wysokości 2.363,56 zł. Tymczasem liczba godzin pracy zleceniobiorcy w poszczególnych miesiącach podlega wahaniom. Czy ma to wpływ na ww. kwotę?
Tak, może mieć wpływ odpowiednio do proporcji tych godzin do nominału pracowniczego. Poza tym podana kwota jest wynagrodzeniem minimalnym po odliczeniach składkowo-podatkowych przy występujących najczęściej parametrach pracowniczych, z których tylko część ma zastosowanie do zleceniobiorcy.
Egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy podlega wynagrodzenie ze stosunku pracy (art. 833 § 1 K.p.c.). Świadczenia wypłacane na innej podstawie są objęte regulacjami określonymi w art. 87 i 871 K.p. tylko wyjątkowo, w ściśle określonych przypadkach, tj. wówczas, gdy mają charakter powtarzający się, a ich celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowią jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną (art. 833 § 21 K.p.c. oraz wyrok SA w Łodzi z 13 lutego 2014 r., sygn. akt I ACa 1057/13).
Zgodnie z powołanymi przepisami Kodeksu pracy, pracodawca potrąca sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne do wysokości połowy wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, składki na ubezpieczenie zdrowotne (por. stanowisko resortu pracy udostępnione naszemu Wydawnictwu 16 października 2007 r.), zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego (PPK), jeśli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania, dalej po odliczeniach. Przy czym odliczeń dokonuje się przy zastosowaniu parametrów składkowo-podatkowych (koszty uzyskania przychodów, kwota wolna, stopa procentowa wpłat do PPK etc.) obowiązujących konkretnego dłużnika. To samo dotyczy kwoty wolnej od potrąceń. Poza tym w opinii Ministerstwa Sprawiedliwości, jakkolwiek dla ustalenia kwoty wolnej od potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy przyjmuje się minimalne wynagrodzenie obowiązujące pracownika, to ustalone proporcjonalnie do ilości godzin wykonywanego zlecenia.
Jak wyjaśnił resort w odpowiedzi na pytanie naszego Wydawnictwa w tej sprawie, nadesłanej 27 sierpnia 2018 r.: „(…) W sytuacji, gdy zleceniobiorca wykazał powyższe okoliczności, a w danym miesiącu przepracował 100 godzin, w drodze analogii należałoby przyjąć, iż kwoty wolne ulegają obniżeniu jak przy zatrudnieniu na część etatu – zgodnie z art. 871 § 2 K.p. (…)”. Resort zauważył, że wymiar czasu pracy ulega wahaniom. W konsekwencji kwota wolna od potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy: „(…) nie może być zatem jednakowa i wymaga odniesienia do konkretnego miesiąca. (…)”. Jeśli liczba godzin zlecenia jest niższa od nominału, kwota wolna powinna być ustalana od podstawy odpowiedniej do obniżonego wymiaru. Tak wynika z art. 871 § 2 K.p., w myśl którego, jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone w § 1 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Zwracamy uwagę! Nie ma podstaw do podwyższenia kwoty wolnej przy stosunkowo wyższej liczbie godzin przepracowanych przez zleceniobiorcę. Takie podwyższenie byłoby uzasadnione (stosowane odpowiednio), gdyby było przewidziane wobec pracownika, który wypracował liczbę godzin przewyższającą nominał miesiąca, np. na skutek nadgodzin.
| Przykład |
Wynagrodzenie zleceniobiorcy zostało zajęte na poczet należności niealimentacyjnych. Ma ono charakter powtarzający się, a jego celem jest zapewnienie utrzymania, stąd w zajęciu umieszczono adnotację, iż stosuje się do niego przepisy Kodeksu pracy.
Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu, oraz nie jest uczestnikiem PPK. Do jego wynagrodzenia stosuje się 20% koszty uzyskania przychodu. W październiku i w listopadzie 2022 r. przepracował/przepracuje odpowiednio 150 i 200 godzin. Dokonując potrącenia zleceniodawca zastosował/zastosuje kwotę wolną w wysokości:
- w październiku: 150 godz. : 168 godz. = 0,8929; 3.010 zł x 0,8929 = 2.687,63 zł; 2.687,63 zł – (368,47 zł + 208,72 zł + 223 zł) = 1.887,44 zł,
- w listopadzie: 3.010 zł – (412,68 zł + 233,76 zł + 249 zł) = 2.114,56 zł.
Źródło: gofin.pl, Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 22 (568) z dnia 10.11.2022
