Przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą do 31 marca 2022 r. Z tego tytułu podlegał ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. Na początku kwietnia 2022 r. zachorował i otrzymał zwolnienie lekarskie obejmujące okres od 4 kwietnia do 6 maja 2022 r. (33 dni), przy czym absencja ta najprawdopodobniej będzie trwała dłużej. Czy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przysługuje mu pełny 91-dniowy limit zasiłku chorobowego? Nadmieniamy, że poprzednia niezdolność do pracy z powodu choroby innej niż obecna trwała od 31 stycznia 2022 r., a przedsiębiorca wykorzystał wówczas 150 dni okresu zasiłkowego?
Przedsiębiorcy z pytania zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego będzie przysługiwał w pełnym 91-dniowym limicie, o ile nie zachodzą okoliczności uzasadniające brak prawa do tego świadczenia wymienione w art. 13 ustawy zasiłkowej.
Za okres niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej, przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni. Nie dotyczy to niezdolności do pracy powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi ich pobrania, spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży. Tak stanowi art. 8 ust. 2 ustawy zasiłkowej.
Ważne: Osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, zasiłek chorobowy przysługuje wówczas, gdy absencja chorobowa trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała, co do zasady, nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tego ubezpieczenia (art. 7 pkt 1 ustawy zasiłkowej).
Limit 91 dni nie jest odrębnym limitem. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej, do okresu zasiłkowego oprócz nieprzerwanych niezdolności do pracy wlicza się także okresy poprzednich niezdolności do pracy (bez względu na rodzaj schorzenia), jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (z wyjątkiem niemającym znaczenia dla omawianej sprawy). Jeśli więc niezdolność do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego powstanie w ciągu 60 dni od zakończenia absencji chorobowej przypadającej jeszcze na okres trwania ubezpieczenia chorobowego, to obydwie te absencje należy zliczyć do jednego okresu zasiłkowego. W konsekwencji okres wypłaty zasiłku chorobowego pozostały do wykorzystania po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego może być niekiedy krótszy niż 91 dni (lub nie przysługiwać wcale).
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej zarówno w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i po ustaniu tytułu tego ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy, zgodnie z art. 13 ust. 1 i 1a ustawy zasiłkowej, m.in.:
- ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo do emerytury lub renty inwalidzkiej dla tzw. służb mundurowych,
- kontynuuje lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
- jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Przykład
Osoba fizyczna prowadziła działalność gospodarczą do 31 marca 2022 r. i z tego tytułu podlegała w ZUS m.in. dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W okresie od 1 października 2021 r. do 20 marca 2022 r. chorowała, nabywając prawo do zasiłku chorobowego. Wykorzystała łącznie 171 dni okresu zasiłkowego.
W dniu 11 kwietnia 2022 r. uległa wypadkowi komunikacyjnemu i otrzymała zwolnienie lekarskie od 11 kwietnia do 15 maja 2022 r. (35 dni). Przyjmując, że nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących brakiem prawa do zasiłku chorobowemu po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 1a ustawy zasiłkowej, ZUS wypłacił jej zasiłek jedynie za 11 dni (182 dni – 171 dni), tj. za okres od 11 do 21 kwietnia 2022 r. Absencja chorobowa spowodowana wypadkiem komunikacyjnym powstała po przerwie krótszej niż 60 dni od poprzedniej niezdolności do pracy, zatem ZUS obydwie zliczył do jednego okresu zasiłkowego.
Powyższe nie ma jednak zastosowania w okolicznościach wskazanych w pytaniu. Niezdolność do pracy przypadająca od kwietnia 2022 r. powstała po przerwie dłuższej niż 60 dni od niezdolności do pracy zakończonej 31 stycznia 2022 r. Dlatego nie należy ich zliczać do jednego okresu zasiłkowego. Przedsiębiorca po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego jest więc uprawniony do pełnego 91-dniowego okresu zasiłkowego.
Przykład
Przyjmujemy założenia z pytania. Przedsiębiorca podlegający ubezpieczeniu chorobowemu był nieprzerwanie niezdolny do pracy z powodu choroby od 4 września 2021 r. do 31 stycznia 2022 r., wykorzystując łącznie 150 dni okresu zasiłkowego. Za wskazany okres ZUS wypłacił mu zasiłek chorobowy.
Z dniem 31 marca 2022 r. przedsiębiorca zlikwidował działalność gospodarczą, a od 4 kwietnia 2022 r. ponownie zachorował i będzie to dłuższa niezdolność do pracy. Zakładając, że osoba ta nie spełnia żadnej z przesłanek wymienionych w art. 13 ust. 1 i 1a ustawy zasiłkowej, ZUS będzie jej wypłacał zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego przez pełne 91 dni, tj. nie dłużej niż do 3 lipca 2022 r. Absencja chorobowa przypadająca po zakończeniu działalności powstała bowiem po przerwie wynoszącej 62 dni (28 dni lutego + 31 dni marca + 3 dni kwietnia) od poprzedniej niezdolności do pracy.
Zwracamy uwagę! W przypadku dalszej absencji chorobowej, ale rokującej odzyskanie zdolności do pracy, można wystąpić do ZUS o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego (art. 18 ustawy zasiłkowej).
Źródło: gofin.pl, Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 9 (555) z dnia 1.05.2022
