Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. Od 1 do 14 czerwca 2022 r. dodatkowo wykonywała pracę na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem w kwocie wyższej od minimalnego. W związku z tym na ten okres z działalności wyrejestrowała się z ubezpieczeń i zgłosiła tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Po rozwiązaniu umowy o pracę z działalności ponownie dokonała wyrejestrowania z ubezpieczeń i zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, w tym chorobowego, oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłoszenia te przekazano do ZUS dopiero 18 lipca 2022 r. Osoba ta chorowała od 25 do 29 lipca 2022 r. Czy obowiązywał ją nowy okres wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego?
Tak. Osoba podlegająca dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Do tego okresu wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia wskazanego w zgłoszeniu, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie to zostało złożone w ZUS. Przy czym nastąpi to od dnia wskazanego w zgłoszeniu tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a także dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zostanie dokonane w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych (art. 14 ust. 1 i 1a ustawy o sus). Natomiast ubezpieczenie to ustaje od dnia wskazanego w zgłoszeniu wyrejestrowania, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w ZUS, albo od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom (art. 14 ust. 2 ustawy o sus).
Osoba, o której mowa w pytaniu, przez dwa tygodnie czerwca 2022 r. oprócz pozarolniczej działalności miała także inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych, tj. umowę o pracę za wynagrodzeniem wyższym od minimalnego. W razie zbiegu tych dwóch tytułów obowiązkowe były ubezpieczenia emerytalno-rentowe z umowy o pracę, a z działalności dobrowolne (art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o sus). O zmianie rodzajów ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności Czytelnik powinien powiadomić ZUS poprzez wyrejestrowanie się z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA, z datą od 1 czerwca 2022 r., a następnie z tą samą datą zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego i ewentualnie do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych (odpowiednio na druku ZUS ZZA lub ZUS ZUA). W tym okresie z działalności nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. To ubezpieczenie występuje wyłącznie obok obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych (art. 11 ust. 2 ustawy o sus).
Umowa o pracę trwała tylko do 14 czerwca 2022 r., a tym samym od 15 czerwca 2022 r. z działalności powstały obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe, a ponadto możliwość przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W ciągu 7 dni Czytelnik powinien był ponownie powiadomić ZUS o zmianie od 15 czerwca 2022 r. rodzajów ubezpieczeń. Ponieważ dokonał tego po terminie, tj. dopiero 18 lipca 2022 r., został objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi (także wypadkowym) od 15 czerwca 2022 r., natomiast dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 18 lipca 2022 r. Konsekwencją tego przerwa w ubezpieczeniu chorobowym przekroczyła 30 dni, a tym samym przedsiębiorca ponownie musi udowodnić 90-dniowy okres wyczekiwania.
Przykład
Przyjmujemy założenia z pytania. Przedsiębiorca podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu do 31 maja 2022 r., a następnie ponownie został objęty tym ubezpieczeniem dopiero od 18 lipca 2022 r. Ponieważ przerwa w ubezpieczeniu chorobowym przekroczyła 30 dni (16 dni czerwca + 17 dni lipca = 33 dni), obowiązuje go nowy okres wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego, który udowodni 15 października 2022 r. (14 dni lipca + 31 dni sierpnia + 30 dni września + 15 dni października = 90 dni). Ewentualne prawo do zasiłku chorobowego przedsiębiorca nabędzie dopiero od 16 października 2022 r.
Przykład
Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że przedsiębiorca został objęty dobrowolnym ubezpieczenia chorobowego od 11 lipca 2022 r. Ponieważ przerwa w ubezpieczeniu chorobowym nie przekroczyła 30 dni (16 dni czerwca + 10 dni lipca = 26 dni), do okresu wyczekiwania został wliczony poprzedni okres ubezpieczenia chorobowego. W razie ewentualnej choroby przedsiębiorca będzie uprawniony do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy.
Wspomnijmy, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność nabywa prawo do świadczeń chorobowych, jeśli w dniu powstania prawa do tych świadczeń nie ma zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne albo zadłużenie to nie przekracza 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę, do czasu spłaty całości zadłużenia, z zastrzeżeniem przedawnienia (art. 2a ustawy zasiłkowej).
Źródło: gofin.pl, Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 15 (561) z dnia 1.08.2022
