Pracowniczy Plan Kapitałowy ma być szansą na uzyskanie większej emerytury w przyszłości. Program ruszył w październiku 2019 roku i jest alternatywą dla dotychczasowego Pracowniczego Planu Emerytalnego. PPK wiąże się z okresowymi wpłatami finansowymi – czy w tym przypadku występuje opodatkowanie wpłat do PPK? Czy wpłaty do PPK są przychodem pracowniczym? 

Czym jest PPK?

Pracowniczy Plan Kapitałowy to sposób na oszczędzanie w trakcie zatrudnienia. Pieniądze zgromadzone w ramach PPK mają wpływać na powiększenie emerytury w przyszłości. Zasada jest prosta – im szybciej zaczniemy oszczędzać w ramach tego programu, tym większe świadczenie emerytalne uzyskamy w przyszłości.

Uczestnictwo w PPK następuje z mocy samego prawa. Dotyczy to wszystkich osób, które są zatrudnione na podstawie:

  • umowy o pracę,
  • umowy agencyjnej,
  • oskładkowanej umowy zlecenia, a także
  • umowy o pracę nakładczą (dotyczy to także członków rad nadzorczych, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych).

Uczestnictwo w PPK nie jest jednak przymusowe. Jeśli pracownik nie chce skorzystać z tego rozwiązania, musi po prostu złożyć stosowne oświadczenie o rezygnacji z programu. Taka deklaracja jest ważna przez 4 lata i może być odnawiana. Składki mają być gromadzone do chwili ukończenia przez pracownika 60. roku życia.

Wysokość składek opłacanych w ramach PPK

Oszczędności z PPK będą pochodzą z 3 źródeł:

  • z wpłat pracownika,
  • z wpłat pracodawcy,
  • ze składek opłacanych przez państwo.

Pracownicy uczestniczący w Pracowniczym Planie Kapitałowym muszą oddawać 2% wysokości swojego miesięcznego wynagrodzenia brutto. Istnieje także opcja opłacania kolejnej dodatkowej składki w takiej samej wysokości (możliwe jest zatem, że pracownik zdecyduje się na wnoszenie składki wynoszącej łącznie 4% otrzymywanego miesięcznego wynagrodzenia brutto).

Pamiętajmy jednak, że w przypadku osiągania najniższego wynagrodzenia krajowego powyższe zasady ulegają pewnej modyfikacji. Przy pensji minimalnej miesięczna składka do PPK wynosi od 0,5 do 2%, pod warunkiem że dana osoba nie uzyska z różnych źródeł w danym miesiącu kwoty przekraczającej wartość 120% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Przykład 1.

Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i osiąga wynagrodzenie w wysokości 2800 zł brutto miesięcznie. Uczestniczy w Pracowniczym Programie Kapitałowym. Wysokość odkładanej przez niego comiesięcznej składki do PPK wyniesie w jego przypadku 56 zł (2800 zł × 2% = 56 zł). Pracownik może oczywiście odkładać większe składki, które wyniosą maksymalnie 112 zł miesięcznie (2800 zł × 4% = 112 zł).

Przykład 2.

Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na 3/4 etatu i osiąga wynagrodzenie w wysokości 2600 zł brutto. Uczestniczy w Pracowniczym Programie Kapitałowym. Może zadecydować o wysokości swojej miesięcznej składki do PPK (od 0,5% do 2%) – najniższa składka w jego przypadku wyniesie więc 13 zł (2600 zł × 0,5% = 13 zł), najwyższa zaś 52 zł (2600 × 2% = 52 zł).

Pracodawca opłaca składki do PPK w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika, przy czym ma możliwość wpłacenia dodatkowej kwoty wynoszącej maksymalnie 2,5% pensji pracowniczej.

Państwo opłaca zaś coroczną składkę w wysokości 240 zł, przy czym pierwsza jest nieco wyższa i wynosi dokładnie 250 zł.

Opodatkowanie wpłat do PPK

Odkładanie składek w ramach PPK wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Wpłaty nie są co prawda uwzględniane w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, podlegają jednak opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy.

Art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

„Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych”.

Wpłaty do PPK dokonywane przez pracownika są obliczane i pobierane w terminie wypłaty jego wynagrodzenia. W przypadku pracodawcy jest inaczej – składki na PPK są co prawda także obliczane w terminie wypłaty wynagrodzenia pracowniczego, jednak ich pobieranie (a dokładnie wpłacenie do PPK) następuje maksymalnie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłaty zostały obliczone i pobrane.

Przykład 3.

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę 10 dnia każdego miesiąca. Składki do PPK, które są przekazywane przez pracownika, zostaną obliczone i pobrane każdego 10. dnia miesiąca (czyli w dniu wpłaty pensji). Pracodawca musi w tym dniu także obliczyć wysokość składek do PPK w stosunku do tego zatrudnionego. Ich rzeczywista wpłata do PPK może jednak nastąpić do 15. dnia następnego miesiąca.

Zatem opodatkowanie wpłat do PPK dotyczy tylko składek za pracownika uiszczonych przez pracodawcę.

Chwila powstania przychodu z tytułu wpłat do PPK

Opodatkowanie wpłat do PPK jest – jak widać – obowiązkowe, kiedy jednak dokładnie następuje? Pomocne będą w tym zakresie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

„Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, rozpoznanie u pracownika przychodu w postaci wartości sfinansowanych przez pracodawcę składek na PPK nastąpi w miesiącu następującym po miesiącu, w którym wpłaty te zostały przez pracodawcę obliczone”.

Innymi słowy, przychód z wpłat dokonywanych w ramach Pracowniczego Programu Kapitałowego powstaje z chwilą rzeczywistego przekazania składek do PPK. Pamiętajmy jednak, że ta zasada dotyczy wyłącznie składek opłacanych przez pracodawcę. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone także przez Ministerstwo Finansów 1 lipca 2019 roku.

Opodatkowanie pracownika z tytułu wpłat do PPK

Czy składki do PPK odkładane przez pracownika również podlegają tym samym zasadom? Okazuje się, że zatrudniony nie musi obawiać się opodatkowania w tym zakresie. Podobnie jak w przypadku składek opłacanych przez państwo, tak i tutaj nie podlegają one pod ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

„Zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym są:

a) kwoty dopłat rocznych i wpłat powitalnych do pracowniczych planów kapitałowych;

b) kwoty otrzymane tytułem zwrotu na zasadach określonych w art. 85 ust. 4 i art. 86 ust. 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (tj. wypłacane na wniosek małżonka zmarłego uczestnika PPK zwrot środków zgromadzonych na rachunku PPK lub spadkobiercom);

c) dochody z tytułu uczestnictwa w pracowniczym planie kapitałowym, w związku z:

– gromadzeniem środków na rachunku w pracowniczym planie kapitałowym przez uczestnika PPK,

– wypłatą środków zgromadzonych w pracowniczym planie kapitałowym, w przypadkach określonych w art. 97 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (m.in. wypłata dla uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia), z zastrzeżeniem art. 30a ust. 1 pkt 11a i 11b,

– wypłatą transferową środków zgromadzonych w pracowniczym planie kapitałowym;

d) wypłaty z rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej lub rachunku lokaty terminowej, o których mowa w art. 80 ust. 2 i art. 102 ust. 3 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, z zastrzeżeniem art. 30a ust. 11e i 11f”.

PPK a podatki

Opodatkowanie wpłat do PPK odnosi się do składek finansowanych przez pracodawcę. Wpłaty te są przychodem pracowniczym, który jest opodatkowany (ale składki opłacane przez pracownika i państwo są z podatku zwolnione). W praktyce oznacza to, że z wynagrodzenia pracownika musi zostać potrącona i pobrana zaliczka na podatek dochodowy (dokonuje się tego na takich samych zasadach jak odprowadzanie zaliczki na podatek od wypłacanego wynagrodzenia).

Źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl

Autor: Rafał Rodzeń