Wielu pracowników ma już zaplanowany termin wykorzystania urlopu wypoczynkowego w 2021 roku. Zdarza się jednak, że pracodawca żąda zmiany wcześniej wyznaczonego terminu. Czy ma do tego prawo? Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego?

Przepisy Kodeksu Pracy nakładają na pracodawcę szereg obowiązków związanych z udzielaniem, urlopów wypoczynkowych pracownikom. Zgodnie z art. 161 na pracodawcy ciąży obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu już w roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Z drugiej strony sam pracownik za sprawą przepisów Kodeksu pracy ma prawo do corocznego, nieprzerywalnego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Prawa tego nie może się zrzec ani też przekazać na inną osobę.

Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje w 2021 roku?

Pracownikowi, w myśl przepisów Kodeksu Pracy, przysługuje prawo do wykorzystania płatnego urlopu w wymiarze 20 dni (w przypadku posiadania stażu pracy krótszego niż 10 lat) oraz 26 dni (w przypadku stażu pracy dłuższego niż 10 lat). Na staż pracy pracownika nie składa się jednak wyłącznie czas faktycznego świadczenia pracy. Do czasu pracy dolicza się m.in. czas nauki w szkole zawodowej, średniej, policealnej oraz szkole wyższej.

Urlop wypoczynkowy wyłącznie na podstawie wniosku

Urlop wypoczynkowy w zakładzie pracy powinien być udzielany wyłącznie na wniosek pracownika. Warto, by wniosek przyjmował formę pisemną. Zazwyczaj pracownik korzysta z wniosku obowiązującego w zakładzie pracy. W razie jego braku pracownik może przedstawić pracodawcy pismo własnoręczne.

Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. Warto jednak pamiętać, że co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 dni kolejnych kalendarzowych. Urlopu tego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Pracodawca zmienia termin urlopu wypoczynkowego. Czy jest to zgodne z prawem?

Tak. Pracodawca ma prawo do zmiany wcześniej ustalonego z pracownikiem terminu urlopu wypoczynkowego. Może jednak mieć to miejsce wyłącznie w szczególnych sytuacjach, gdy nieobecność pracownika mogłaby spowodować poważne zakłócenia w toku pracy. Warto zaznaczyć, że o tym, czy potrzeby pracodawcy mają ,,szczególną’’ potrzebę decyduje jednak on sam.

Sam pracownik również posiada prawo do rezygnacji z urlopu wypoczynkowego. Przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego może nastąpić na jego wniosek umotywowany ważnymi przyczynami. Przyczyny te dla każdego pracownika mogą być różne.

Odmowa udzielenia urlopu wypoczynkowego

Zmiana terminu urlopu wypoczynkowego to nie jedyny problem z jakim spotykają się pracownicy. Nierzadko pracownicy skarżą się na odmowę udzielenia urlopu wypoczynkowego, we wcześniej ustalonym z pracodawcą termienie. Czy jest to zgodne z prawem? Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerywalnego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest to jedno z podstawowych praw pracowniczych. Czy zatem pracodawca bez przeszkód może zabronić pracownikowi udania się na urlop wypoczynkowy? Jak tłumaczy Ewelina Czechowicz, prawnikPIT.pl ,, Udzielenie urlopu wypoczynkowego inicjuje złożenie wniosku przez pracownika, jednak ostateczna decyzja o udzieleniu urlopu należy do pracodawcy, który może odmówić jego udzielenia w terminie wskazanym przez pracownika z uwagi na konieczność zapewnienia normalnego toku pracy lub szczególne potrzeby wymagające obecności pracownika w pracy.

Na postawie art. 163 § 1-2 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy urlopów udziela się zgodnie z planem urlopów lub po porozumieniu z pracownikiem. W obu ze wskazanych przypadkach pracodawca bierze pod uwagę wnioski pracowników oraz konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Urlopu zawsze udziela pracodawca, pracownik nie może więc samodzielnie zadecydować o rozpoczęciu urlopu. W przypadku kiedy pracownik nie będzie mógł wykorzystać urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym we wniosku, czy też w planie urlopów, pracodawca ma obowiązek udzielić mu urlopu najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Bezwzględny obowiązek udzielenia urlopu wypoczynkowego zgodnie z wnioskiem pracownika przewiduje art. 163 § 3 k.p, zgodnie z którym na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Takie samo uprawnienie ma ojciec, który korzysta z urlopu macierzyńskiego.

Ponadto, pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie rodzicielskim, nawet jeżeli pracownik wystąpi o całość urlopu wypoczynkowego, a więc o urlop bieżący i zaległy”.

Zwrot kosztów w przypadku odwołania lub przesunięcia urlopu

Pracownik ma prawo żądać zwrotu kosztów poniesionych z tytułu odwołania urlopu wypoczynkowego. Jak tłumaczy Ewelina Czechowicz, prawnik PIT.pl ,,Pracownik odwołany z urlopu na podstawie art. 167 § 2 kodeksu pracy, ma prawo żądać zwrotu kosztów poniesionych przez niego w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Mogą to być przykładowo koszty opłaconych biletów lotniczych, zarezerwowanych noclegów. W przypadku kiedy pracownik skraca urlop na wezwanie pracodawcy, ten obowiązany jest też do zwrotu kosztów związanych np. z przejazdem pracownika i jego rodziny, oraz straconego wypoczynku jeżeli nie został on zwrócony przez organizatora. Konieczność zwrotu kosztów odnosi się również do przesunięcia terminu urlopu z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny z 28 kwietnia 2010 r., I SA/Go 56/10 „przesunięcie terminu urlopu powoduje zmianę planów urlopowych pracowników. Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu – tj. dokonali przedpłat lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, a przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków”.

Źródło: pit.pl

Autor: Iwona Maczalska