Na czym polega mechanizm pay & refund?
Przy poborze podatku u źródła obowiązuje tzw. mechanizm pay & refund. Ma on zastosowanie do wypłat niektórych należności w przypadku, gdy kwota należności na rzecz tego samego podatnika przekroczyła w roku podatkowym łącznie kwotę 2.000.000 zł. W takim przypadku polski podmiot wypłacający te należności jest generalnie zobowiązany – jako płatnik – pobrać od nadwyżki ponad kwotę 2.000.000 zł podatek u źródła według krajowej stawki podatku (bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania; od zasady tej są wyjątki, kwestie te jednak pomijamy – pisaliśmy o tym m.in. w dodatku nr 1 do BI z 1 stycznia 2022 r.). Następnie można starać się o zwrot nadpłaconego podatku.
Co istotne, mechanizm pay & refund obowiązuje od 1 stycznia 2019 r., jednakże jeszcze przed jego wejściem w życie, w odniesieniu do niektórych należności, był on czasowo zawieszany lub też wyłączony na mocy:
- rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. poz. 2545 ze zm.),
- rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 41 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. poz. 2541 ze zm.).
Mechanizm pay & refund zaczął ostatecznie obowiązywać od 1 stycznia 2022 r., jednakże uległ on pewnym modyfikacjom, m.in. zostały nim objęte tylko należności wypłacane na rzecz podmiotów powiązanych z płatnikiem.
Mechanizm ten nie dotyczy zatem podmiotów niepowiązanych co oznacza, że wypłacając należności na rzecz takich podmiotów nie ma znaczenia ww. limit 2.000.000 zł. W tym przypadku przy poborze podatku u źródła również od nadwyżki ponad ten limit można zastosować preferencyjną stawkę podatku lub zwolnienie podatkowe wynikającą z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pisaliśmy o tym w dodatku nr 1 do BI z 1 stycznia 2022 r.
Wypłata należności za użytkowania lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego
Należnościami objętymi podatkiem u źródła są m.in. należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu (tak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP i art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF).
Zasadniczo również w stosunku do ww. należności powinien mieć zastosowanie mechanizm pay & refund. Jednakże na mocy ww. rozporządzeń, wyłączono z jego stosowania m.in. wypłaty należności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego. W rozporządzeniu tym nie określono żadnego limitu czasowego, w którym wyłączenie to obowiązuje. Tak też wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 17 czerwca 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.176.2022.2.BD. Zdaniem organu podatkowego mechanizm pay & refund został wykluczony bezterminowo w przypadku płatności za wynajem maszyn i urządzeń przemysłowych.
Podobne stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów (MF) w piśmie udostępnionym naszemu Wydawnictwu w dniu 13 września 2022 r.
Pismo Ministerstwa Finansów
Odnosząc się do stosowania mechanizmu pay & refund – w odniesieniu do wypłat należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego – MF wyjaśniło:
„(…) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 roku w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nadal obowiązuje i dlatego mechanizm pay & refund – na podstawie § 2 ust. 1 pkt 7 tego rozporządzenia – nie ma zastosowania do wypłat należności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego. Rozporządzenie nie utraciło mocy wskutek zmian w przepisie art. 26 ust. 2e ustawy o CIT wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2022 roku. Dlatego też stosowanie przepisów art. 26 ust. 2e ustawy o CIT jest wyłączone w przypadku wypłat z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego. (…)”
Uwzględniając powyższe polskie podmioty, które wypłacają zagranicznym podmiotom powiązanym należności za użytkowania lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, do wypłat tych nie stosują mechanizmu pay & refund.
Regulacje związane z mechanizmem pay & refund mają ulec kolejnym modyfikacjom. Trwa bowiem proces legislacyjny (druk sejmowy nr 2544), w ramach którego planuje się m.in. uelastycznienie tego mechanizmu w zakresie oświadczenia pierwotnego i oświadczenia następczego, uprawniających do niestosowania mechanizmu pay & refund w odniesieniu do należności, co do zasady, objętych tym mechanizmem.
Na dzień oddania tego numeru BI do druku ustawa mająca wprowadzić zmiany w tym zakresie (tj. ustawa z dnia 15 września 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw) została przekazana do Senatu. Do tematu wrócimy na łamach naszego czasopisma.
Źródło: gofin.pl, Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno – Finansowych nr 28 (1143) z dnia 1.10.2022
