Wysokość kwot wolnych od potrąceń w I półroczu 2024 r.

Zasadniczo pracodawca, dokonując potrąceń z wynagrodzenia pracownika, jest zobligowany do pozostawienia kwoty wolnej od potrąceń. Wyłączone spod tej zasady są jedynie potrącenia należności alimentacyjnych, wobec których nie jest stosowana kwota wolna od potrąceń, a potrąca się wyłącznie określony procent wynagrodzenia. Podstawę ustalenia kwot wolnych od potrąceń stanowi minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. W 2024 r. wynagrodzenie minimalne zostanie podwyższone dwukrotnie: od 1 stycznia i od 1 lipca.

Wysokość kwot wolnych

Wysokość kwot wolnych od potrąceń reguluje art. 87¹ i art. 91 K.p. Pierwszy przepis określa wysokość kwot wolnych w razie dokonywania tzw. potrąceń obowiązkowych (m.in. na podstawie tytułu wykonawczego), a drugi dotyczy potrąceń dobrowolnych dokonywanych na podstawie pisemnej zgody pracownika. Na mocy art. 87¹ § 1 K.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
75% wymienionego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
90% wymienionego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 K.p. (kary porządkowe).

Z kolei w przypadku potrąceń dobrowolnych, w myśl art. 91 § 2 K.p., wolna od potrąceń jest kwota:

minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa wcześniej – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
80% wymienionej kwoty – przy potrącaniu innych należności niż na rzecz pracodawcy.

Ustalenie kwoty wolnej

Kwoty wolne od potrąceń ustala się na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy. W 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło:

4.242 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r.,
4.300 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.

Przy ustalaniu kwoty wolnej od potrąceń odlicza się składki na ubezpieczenia społeczne, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, a także wpłaty do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania. Ze względu na różne parametry składkowo-podatkowe dla poszczególnych pracowników kwoty wolne od potrąceń mają charakter indywidualny, co powoduje, że dla każdego pracownika należy taką kwotę wolną ustalić odrębnie.

W przypadku zatrudnienia pracownika na część etatu, kwoty wolne od potrąceń podlegają zmniejszeniu proporcjonalnie do obowiązującego pracownika wymiaru etatu (art. 87¹ § 2 K.p.). Należy dodać, że ustalając kwoty wolne od potrąceń dla niepełnoetatowca, w pierwszej kolejności oblicza się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru etatu takiego pracownika, przy uwzględnieniu minimalnego wynagrodzenia przysługującego w danym roku pracownikom pełnoetatowym. Dopiero w drugiej kolejności odlicza się obciążenia składkowo-podatkowe oraz wpłaty do PPK dla pracowników, którzy nie zrezygnowali z ich dokonywania.

W tabeli przedstawiamy kwoty wolne od potrąceń obowiązujące w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. w ich podstawowym wariancie, tj. dla pracownika, którego nie dotyczą zwolnienia podatkowe, nienależącego do PPK, a także, który nie skorzystał z możliwości podziału kwoty zmniejszającej podatek między płatników.