Na mocy obwieszczenia pracodawca wprowadził zadaniowy system czasu pracy dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach „zwykłych” i kierowniczych, jednomiesięczny okres rozliczeniowy, porę nocną od 2200 do 600 oraz ustanowił sobotę jako dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Pierwszym pracownikiem, wobec którego te zasady mają zostać zastosowane jest przyjęty na pełny etat kierownik administracyjno-handlowy, w którego obowiązkach znajdują się czynności rejestratora medycznego. Czy pracodawca może wymagać od niego pracy od poniedziałku do czwartku w godzinach od około 1300 do około 2100 oraz w piątek od 800 do 1600?
Wyznaczenie stałych godzin pracy, które wyczerpują wymiar czasu pracy na cały etat, we wszystkie dni pięciodniowego tygodnia pracy nie jest zadaniowym systemem czasu pracy, lecz podstawowym.
Stosowanie zadaniowego czasu pracy uzasadnia rodzaj pracy, jej organizacja albo miejsce wykonywania (art. 140 zd. 1 K.p.). W wyroku z 22 września 2020 r. (sygn. akt I PK 126/19, OSNP 2021/6/61) Sąd Najwyższy uznał, że samo określenie przez strony czasu pracy jako zadaniowego nie stanowi podstawy do wykorzystania wskazanego przepisu, jeżeli nie są spełnione przesłanki w nim wyrażone. Przypomniał również, że wprowadzenie tego systemu czasu pracy może nastąpić, jeżeli:
- dla danej pracy co najmniej utrudnione jest precyzyjne określenie momentu jej rozpoczęcia i zakończenia,
- niemożliwa jest kontrola czasu poświęconego na wykonywanie pracy,
- praca może być wykonywana poza normalnym rytmem funkcjonowania zakładu pracy,
- wykonanie pracy zależy od zmiennych, trudnych do przewidzenia okoliczności i uwarunkowań,
- zapotrzebowanie na daną pracę jest nierytmiczne,
- decydującym czynnikiem dla wykonania pracy jest indywidualne zaangażowanie pracownika, a nie jego uczestnictwo w kolektywie pracy skooperowanej i bezpośrednie podporządkowanie kierownictwu pracy.
Na podstawie danych Czytelnika trudno przesądzić, czy opisany w pytaniu kierownik kwalifikuje się do którejkolwiek z powyższych sytuacji. Zamiar narzucenia mu stałych godzin pracy każdego dnia od poniedziałku do piątku przemawia za wdrożeniem podstawowego, a nie zadaniowego czasu pracy, mimo użycia nazwy tego systemu w obwieszczeniu wprowadzonym w trybie art. 150 § 1 K.p.
Ważne: W zadaniowym czasie pracy pracownik rozlicza się z powierzonych mu zadań, a nie z czasu pracy, jak to ma miejsce przy systemie podstawowym.
W zadaniowym systemie czasu pracy to pracownik decyduje o swoim rozkładzie czasu pracy, którego pracodawca nie przygotowuje (art. 129 § 4 pkt 2 K.p.). Obie strony zawierają natomiast porozumienie w sprawie czasu niezbędnego do wykonania tych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z podstawowych norm czasu pracy (art. 140 zd. 2 K.p.). Zatem maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym to granice czasowe realizacji zadań przy dołożeniu należytej staranności i sumienności (por. art. 100 § 1 K.p., art. 129 § 1 K.p. oraz wyrok SA w Gdańsku z 14 lutego 2017 r., sygn. akt III AUa 1262/16). Co istotne, godziny pracy nie muszą być ewidencjonowane (art. 149 § 2 K.p.).
Zwracamy uwagę! W systemie zadaniowym pracownik dysponuje swobodą w zakresie wyboru miejsca i czasu wykonania powierzonych mu zadań, pozostając jednocześnie poza bieżącą kontrolą pracodawcy. Może być jednak zobowiązany do stawiania się/świadczenia pracy w biurze lub/i kontaktowania się w wyznaczonych przez pracodawcę dniach (nawet codziennie) i godzinach (por. wyrok SN z 24 września 2009 r., sygn. akt II PK 72/09). Usztywnienie czasu pracy może jednak dotyczyć tylko jego części (por. Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Arkadiusz Sobczyk, C.H. Beck 2020, a także Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski, dr hab. Krzysztof Walczak, C.H. Beck 2021, kom. do art. 140). Czytelnik mógłby więc zobligować kierownika do wykonywania obowiązków rejestratora medycznego np. po 1-2 godziny dziennie od poniedziałku do piątku. W takim przypadku byłby on objęty zadaniowym czasem pracy, gdyż pozostałe zadania wykonywałby poza ściśle określonymi godzinami. Wymaganie jego codziennej obecności przez 8 godzin nie spełnia tego warunku, ponieważ kierownik jest de facto rozliczany z czasu pracy, a nie z zadań.
W zadaniowym czasie pracy pracują przede wszystkim: listonosze, inkasenci, poborcy skarbowi, dziennikarze, programiści, projektanci, gospodarze domów, osoby sprzątające, a także niewykluczone jest objęcie nim osób na stanowiskach kierowniczych. W tym gronie nie należy umieszczać rejestratora medycznego. Po pierwsze wynika to z zaliczenia jego do pracowników biurowych o kodzie 422603, przypisanym recepcjonistom, z wyjątkiem hotelowych (por. załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, Dz. U. z 2018 r. poz. 227 z późn. zm.).
Po drugie przemawiają za tym jego obowiązki, do których należy przede wszystkim obsługa pacjentów danej placówki medycznej (m.in. umawianie wizyt, przyjmowanie zgłoszeń) i prowadzenie dokumentacji medycznej – jej zbieranie, przechowywanie, segregowanie oraz archiwizacja (por. https://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/bazy-standardow-kompetencji-kwalifikacji-zawodowych-i-modulowych-programow-szkolen). Możliwe jest jednak wdrożenie zadaniowego czasu pracy do pracownika, dla którego obowiązki rejestratora medycznego są jedynie częścią jego całej puli zadań przy zachowaniu opisanych powyżej zasad.
Źródło: gofin.pl, Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 12 (558) z dnia 10.06.2022
