W myśl ogólnej reguły swobody umów, strony zawierające umowę mają możliwość ułożyć stosunek prawny, według swego uznania, o ile jego treść lub idea nie były przeciwstawne właściwościom stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zapis ten stanowi wręcz o tym, iż wykonanie pracy nie musi mieć charakteru pracowniczego, a zatem zezwala się jej stworzenie w oparciu o umowę cywilną. W tym zakresie liczy się wola stron, jaką należy przemyśleć w pierwszej kolejności. Jaka forma zatrudnienia jest korzystniejsza, umowa o pracę czy umowa zlecenie? Przeczytaj i poznaj zasadnicze różnice obu form umów.
Umowa o pracę
Umowa o pracę występuję wtedy, kiedy pracownik obliguje się do wykonywania pracy specyficznego rodzaju, na rzecz zatrudniającego. Zatrudniający rozlicza tę pracę, wyznacza jej miejsce oraz czas wykonania. Zobowiązuje się też do zatrudnienia pracownika oraz świadczenia mu określonego w umowie wynagrodzenia. Oznacza to, iż bez względu na charakter podpisanej przez strony umowy, przy spełnieniu tych przesłanek, niniejszy stosunek łączący zainteresowanych, zostanie potraktowany jako umowa o pracę. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu wykonywania pracy w jednakowych warunkach.
Umowa zlecenie
Natomiast umowa zlecenie charakteryzuje towar lub usługa, które zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać na rzecz zleceniodawcy. W tej sytuacji mamy dwa podmioty stosunku zobowiązaniowego – zamiast pracownika i zatrudniającego, występuje zleceniobiorca i zlecający pracę. W ramach tej umowy cywilnoprawnej zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Jako, że do tego rodzaju umowy nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, zleceniobiorcy przysługują tylko takie prawa, jakie bezpośrednio wynikają z treści umowy z zachowaniem przepisów Kodeksu cywilnego.
Porównanie umów
Umowa zlecenie i umowa o pracę są najczęstszymi metodami przyjęć do pracy pracowników.
Mimo, że na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia mogą być wyświadczone identyczne usługi, to między powyższymi formami zatrudnienia istnieje kilka zasadniczych różnic:
Umowa o pracę:
- szczegółowo charakteryzuje tryb oraz terminy wypowiedzenia;
- zatrudniony ma obowiązek spełniać określone powinności w wyznaczonym miejscu i czasie;
- jest odpłatna. Zatrudniony nie może zrzec się prawa do wypłaty,
- między stronami występuje stosunek pracy;
- stworzenie umowy o pracę w zamian umowy zlecenia, nie powoduje żadnych negatywnych konsekwencji prawnych dla pracodawcy;
- stronami umowy są pracownik i pracodawca;
- zatrudniony ma obowiązek wykonywać pracę osobiście oraz wykonywać polecenia pracodawcy;
- podstawowa część wypłaty powinna być zapłacona co miesiąc;
- powinna być zawarta w formie pisemnej;
- może być zawarta jedynie z osoba fizyczną;
- zatrudniony jest dobrowolnie podporządkowany zatrudniającemu;
- osoba wykonująca umowę o pracę podlega obligatoryjnie ubezpieczeniom społecznym oraz zdrowotnemu.
Umowa zlecenie:
- pomiędzy stronami zachodzi stosunek cywilnoprawny;
- stronami umowy są wykonujący zlecenie i zlecający (zleceniobiorca i zleceniodawca);
- może być związana w każdej formie: ustnie, na piśmie lub w sposób dorozumiany;
- jeżeli umowa zlecenie zostanie zawarta na okres dłuższy niż miesiąc, to do wypłaty wynagrodzenia powinno dochodzić przynajmniej raz na miesiąc;
- stworzenie umowy zlecenia zamiast umowy o pracę jest wykroczeniem przeciw prawom zatrudnionego i podpada karze pieniężnej;
- zlecający i przyjmujący zlecenie są równoprawnymi podmiotami;
- może być odpłatna lub nieodpłatna;
- zatrudniony nie ma obowiązku spełniać opisane obowiązki w wyznaczonym miejscu i czasie;
- może zostać wypowiedziana w każdym czasie;
- mogą ją świadczyć przeróżne osoby, również osoby prawne i pozostałe podmioty nie mające osobowości prawnej;
- co do zasady przyjmujący zlecenie powinien świadczyć pracę osobiście. Może on jednak w określonych przypadkach, za pozwoleniem zleceniodawcy, oddać jej świadczenie innej osobie, co daje zlecającemu całkowitą gwarancję, że praca będzie wyświadczona na czas. Za wybór osoby zastępującej odpowiedzialność ponosi bowiem przyjmujący zlecenie;
- osoba świadcząca zlecenie, podlega konieczności ubezpieczenia społecznego chyba że spełnia ona warunki jasno opisane przez ustawę o ubezpieczeniach ZUS.
Umowa zlecenie jest zobowiązaniem mniej obciążającym dla zleceniodawcy, dlatego też tak chętnie pracodawcy poszukują możliwość nawiązania współpracy z nowymi osobami właśnie na podstawie tego rodzaju umowy. Jednak nie zawsze warunki współpracy spełniają założenia tego rodzaju umów, wtedy odpowiednie organy mogą podważyć taką umowę.
Źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl
Ekspert: wFirma.pl
