1) Pracodawca w całości finansuje pracownikom prywatną opiekę medyczną (w jednakowej kwocie dla wszystkich), także w okresie pobierania świadczeń chorobowych, jak i przebywania na urlopach macierzyńskim, rodzicielskim, ojcowskim i wychowawczym. Wartość tego świadczenia wlicza do podstawy wymiaru składek ZUS pracowników. Czy dotyczy to również świadczenia finansowanego przez pracodawcę za ww. okresy nieobecności w pracy? Nadmieniamy, że objęcie pracowników dodatkową opieką medyczną nie jest uregulowane w przepisach wewnątrzzakładowych.
Wartość finansowanej w całości przez pracodawcę prywatnej opieki zdrowotnej stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy. Takie świadczenie nie korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek ZUS. W tym przypadku nie ma zastosowania przepis § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia składkowego, na mocy którego wyłączone z podstawy wymiaru składek ZUS są składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.
Wartość finansowanej przez pracodawcę dodatkowej opieki medycznej (zwanej dalej zamiennie abonamentem medycznym) przypadająca za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego, a także świadczenia rehabilitacyjnego nieuregulowana odpowiednio w układzie zbiorowym pracy lub przepisach o wynagradzaniu nie podlega wyłączeniu z oskładkowania. W katalogu świadczeń wymienionych w poprzednim zdaniu nie uwzględniliśmy zasiłku macierzyńskiego. Jeśli bowiem pracownik pobiera zasiłek macierzyński (za okres urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego), to wartość finansowanego przez pracodawcę abonamentu medycznego w tym okresie nie podlega oskładkowaniu, bez względu na to, czy dodatkowa opieka medyczna finansowana przez pracodawcę jest, czy też nie jest uregulowana w przepisach płacowych.
Pobieranie zasiłku macierzyńskiego jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o sus). Podstawę wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia stanowi kwota zasiłku macierzyńskiego (art. 18 ust. 6 ustawy o sus). Analogicznie tytułem do ubezpieczeń emerytalno-rentowych jest korzystanie z urlopu wychowawczego. Podstawą wymiaru składek na te ubezpieczenia z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, z zastrzeżeniem minimalnej i maksymalnej podstawy wymiaru tych składek (art. 18 ust. 5b i 14 ustawy o sus).
Przepisy ustawy o sus odrębnie określają podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe pracownika pobierającego zasiłek macierzyński lub przebywającego na urlopie wychowawczym. Tym samym wartość finansowanego w tym okresie przez pracodawcę abonamentu medycznego nie stanowi podstawy wymiaru składek ZUS. Potwierdzają to interpretacje ZUS, m.in. z 10 stycznia 2023 r., znak DI/100000/43/1360/2022.
2) Jak należałoby ustalić wartość abonamentu medycznego podlegającego wliczeniu do podstawy wymiaru składek ZUS, gdy w trakcie miesiąca pracownik rozpoczyna lub kończy np. urlop wychowawczy?
Powyższe nie zostało uregulowane w przepisach składkowych. W tym przypadku naszym zdaniem można by posiłkować się jedną z metod przyjętych w praktyce przy ustalaniu składnika wynagrodzenia wypłacanego obok świadczeń chorobowych wyłączonego na mocy § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia składkowego z podstawy wymiaru składek ZUS. Pisaliśmy na ten temat w UiPP nr 14/2023, str. 10.
Źródło: gofin.pl, Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 20 (590) z dnia 10.10.2023
