Uzupełnienie dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla celów wypłaty świadczenia chorobowego w razie podwyżki wynagrodzeń

Pracownica gminnego ośrodka pomocy społecznej od 10 listopada 2021 r. do 8 listopada 2022 r. przebywała na urlopach związanych z rodzicielstwem. Następnie od 9 listopada do końca 2022 r. wykorzystywała zaległy i bieżący urlop wypoczynkowy, otrzymując za ten czas wynagrodzenie urlopowe obliczone z wynagrodzenia po podwyżce (przyznana od dnia powrotu do pracy). W lutym 2023 r. wypłaciliśmy jej dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2022 r. W jaki sposób dokonać uzupełnienia dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla celów wypłaty wynagrodzenia chorobowego, do którego pracownica nabyła prawo w marcu 2023 r.?

Pracodawca może dokonać uzupełnienia dodatkowego wynagrodzenia rocznego według metody przewidzianej dla stałych lub zmiennych składników wynagrodzenia, co wyjaśniamy poniżej.

Zasady nabywania prawa oraz ustalania wysokości i wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego m.in. pracownikom samorządowych jednostek budżetowych określa ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1872). Dodatkowe wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje. W podstawie tej uwzględnia się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego (także zasiłków z ubezpieczeń społecznych) roczne składniki wynagrodzenia, zmniejszane za okresy pobierania świadczeń chorobowych, wlicza się do tej podstawy w wysokości 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 42 ust. 3 ustawy zasiłkowej w zw. z art. 92 § 2 K.p.). Dodatkowe wynagrodzenie roczne, ze względu na sposób ustalania jego wysokości, jest proporcjonalnie zmniejszane za okresy usprawiedliwionych nieobecności w pracy, dlatego przed uwzględnieniem w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego podlega uzupełnieniu.

Jak wyjaśnił ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej (dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl), może być ono uzupełnione: „(…) z zastosowaniem metody przewidzianej dla zmiennych składników wynagrodzenia, tj. kwotę otrzymanego składnika rocznego, po pomniejszeniu o kwotę potrąconych składek, dzieli się przez liczbę dni przepracowanych w roku kalendarzowym oraz mnoży przez liczbę dni, którą pracownik przepracowałby w roku kalendarzowym albo z zastosowaniem metody przewidzianej dla stałych składników wynagrodzenia, tj. może być przyjęty w kwocie, którą pracownik otrzymałby, gdyby w danym roku kalendarzowym nie chorował, a więc w kwocie równej 8,5% sumy pełnego wynagrodzenia, które pracownik otrzymałby w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie.”. Wyboru jednej z metod uzupełniania dodatkowego wynagrodzenia rocznego dokonuje pracodawca, przy czym wybraną powinien przyjąć dla wszystkich pracowników.

ZUS nie przewidział innych niż ww. metod uzupełniania dodatkowego wynagrodzenia rocznego, a zatem mają one zastosowanie także w przypadku pracownicy z pytania, której bezpośrednio po powrocie z urlopów związanych z rodzicielstwem w trakcie roku podwyższono wynagrodzenie za pracę. Należy przy tym pamiętać, że dla celów zasiłkowych wynagrodzenie urlopowe traktowane jest na równi z wynagrodzeniem za pracę.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że do 8 listopada 2022 r. pracownica otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 4.500 zł, a od 9 listopada 2022 r. zostało ono podwyższone o 500 zł i wynosi 5.000 zł. W lutym 2023 r. wypłacono jej dodatkowe wynagrodzenie za 2022 r. ustalone jako 8,5% wynagrodzenia uzyskanego przez pracownicę w okresie od 9 listopada do 31 grudnia 2022 r. w wysokości 728,89 zł (z 251 dni „przepracowała” 36 dni).

W okresie od 1 do 5 marca 2023 r. pracownica była niezdolna do pracy z powodu choroby, nabywając prawo do wynagrodzenia chorobowego. W podstawie jego wymiaru pracodawca, oprócz przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia uzyskanego za okres od marca 2022 r. do lutego 2023 r. (z wyłączeniem miesięcy od marca do października 2022 r. z uwagi na przepracowanie mniej niż połowy wymiaru czasu pracy), uwzględni 1/12 kwoty dodatkowego wynagrodzenia wypłaconego za 2022 r. (po uzupełnieniu).

Wariant 1 – pracodawca przy uzupełnianiu dodatkowego wynagrodzenia rocznego stosuje metodę przewidzianą dla zmiennych składników wynagrodzenia.

Uzupełnione wynagrodzenie roczne wyniosło 4.385,25 zł, zgodnie z wyliczeniem: (728,89 zł – 99,93 zł) : 36 dni „przepracowanych” w 2022 r. x 251 dni do przepracowania w 2022 r. = 4.385,25 zł.

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego zostanie przyjęta kwota 365,44 zł, tj. 4.385,25 zł : 12.

Wariant 2 – pracodawca przy uzupełnianiu dodatkowego wynagrodzenia rocznego stosuje metodę przewidzianą dla stałych składników wynagrodzenia.

Uzupełnione wynagrodzenie roczne wyniosło 4.024,90 zł, zgodnie z wyliczeniem:

wynagrodzenie za okres od stycznia do października 2022 r. wyniosło 45.000 zł (4.500 zł x 10 m-cy),
wynagrodzenie za listopad 2022 r. wyniosło 4.875,20 zł, tj.:
- za okres od 1 do 8 listopada: 4.500 zł : 160 godz. = 28,13 zł, 28,13 zł x 40 godz. = 1.125,20 zł,
- za okres od 9 do 30 listopada: 5.000 zł : 160 godz. = 31,25 zł; 31,25 zł x 120 godz. = 3.750 zł,
- łącznie: 1.125,20 zł + 3.750 zł = 4.875,20 zł,
wynagrodzenie za grudzień 2022 r.: 5.000 zł x 1 m-c = 5.000 zł,
dodatkowe wynagrodzenie za 2022 r. jakie pracownica by otrzymała, gdyby przepracowała cały rok: (45.000 zł + 4.875,20 zł + 5.000 zł) x 8,5% = 4.664,39 zł, a po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne w części, którą sfinansowałaby pracownica – 4.024,90 zł (4.664,39 zł – 639,49 zł).