Wybrane przypadki opłacania nieobecności w pracy wynagrodzeniem ustalanym jak za urlop

W przepisie § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy… (Dz. U. z 2017 r. poz. 927), dalej rozporządzenia o wynagradzaniu wskazano, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy. Zasada ta dotyczy między innymi sytuacji, gdy pracownik:

korzysta z dni wolnych na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia (art. 37 § 1 K.p.),
korzysta z urlopu szkoleniowego, zwolnienia z całości lub części dnia pracy w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych (art. 1031 § 3 K.p.),
nie przepracował obowiązującego wymiaru czasu pracy w związku z jego obniżeniem w wyniku zmniejszenia narażenia na czynniki szkodliwe lub opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia i brak wyrażenia zgody na pracę powyżej 8 godzin (art. 148 K.p.),
korzysta ze zwolnienia od pracy w celu wykonania zaleconych przez lekarza badań lekarskich przeprowadzanych w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy (art. 185 § 2 K.p.),
korzysta z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat (art. 188 § 1 K.p.),
powstrzymuje się od wykonywania pracy lub oddala się z miejsca zagrożenia ze względu na to, że warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom (art. 210 § 3 K.p.),
nie wykonuje pracy z powodu przeprowadzanych badań okresowych bądź kontrolnych (art. 229 § 3 K.p.),
bierze udział w konsultacjach w zakresie bhp, komisji bhp, komisji pojednawczej (art. 23711a § 3 K.p., art. 23713 § 2 K.p., art. 257 K.p. i § 8 zd. 2 w zw. z § 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, Dz. U. z 2014 r. poz. 1632, dalej rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności),
jest zwolniony od pracy ze względu na zaistnienie niektórych okoliczności wymienionych w rozporządzeniu w sprawie usprawiedliwiania nieobecności, w tym:

– wykonuje obowiązkowe badania lekarskie lub szczepienia ochronne przewidziane przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych (§ 9 w zw. z § 16 rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności),

– uczestniczy w akcji ratowniczej lub wypoczywa po jej zakończeniu – dotyczy to ratowników Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (§ 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 16 rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności),

– uczestniczy w akcji ratowniczej, wypoczywa po niej lub bierze udział w szkoleniach – dotyczy pracownika będącego członkiem ochotniczej drużyny ratowniczej działającej w brzegowej stacji ratowniczej Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa „Służba SAR” (§ 11 ust. 1 pkt 2b w zw. z § 16 rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności),

– jest nieobecny w związku oddaniem krwi (§ 12 w zw. z § 16 rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności),

– jest nieobecny w związku ze ślubem, urodzeniem się dziecka, zgonem członka rodziny – czyli korzysta z tzw. urlopu okolicznościowego (§ 15 w zw. z § 16 rozporządzenia w sprawie usprawiedliwiania nieobecności).

Przykład

Wynagrodzenie pracownika składa się ze stawki godzinowej w wysokości 19,80 zł oraz premii akordowej, którą w czerwcu br. wypracował na poziomie 320 zł. W miesiącu tym pracownik korzystał z 2 dni urlopu okolicznościowego udzielonego mu na pogrzeb ojca. Z tego powodu przepracował 152 godziny ze 168 godzin wymiarowych. Za 2 dni nieobecności w pracy pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 350,56 zł, co wynika z wyliczenia: 320 zł : 152 godz. = 2,11 zł; (19,80 zł + 2,11 zł) x 16 godz. = 350,56 zł.

Z kolei na podstawie § 5 ust. 2 rozporządzenia o wynagrodzeniu, przy ustalaniu wynagrodzenia za okres zwolnienia:

z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (art. 362 K.p.),
pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią ze względu na brak możliwości zatrudnienia jej przy pracy, która nie byłaby dla niej wzbroniona (art. 179 § 5 K.p.)
stosuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop.

Przykład

Na ostatni miesiąc wypowiedzenia, który przypadł w czerwcu br., pracodawca zwolnił pracownika ze świadczenia pracy. Jego wynagrodzenie za ten miesiąc zatrudniający ustalił na podstawie otrzymanego wynagrodzenia zmiennego wypłaconego w miesiącach: marzec, kwiecień i maj 2022 r. W tym okresie, oprócz miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego wynoszącego 3.010 zł, zatrudniony otrzymał premię akordową w wysokości 750 zł oraz jednorazową nagrodę w kwocie 420 zł. W tym czasie pracownik przepracował 512 godzin, a w czerwcu br. miałby do przepracowania 168 godzin. W związku z tym jego wynagrodzenie za czerwiec wyniosło 3.255,28 zł, tj. 750 zł : 512 godz. = 1,46 zł; 1,46 zł x 168 godz. zwolnienia od pracy = 245,28 zł; 3.010 zł + 245,28 zł = 3.255,28 zł.

Metodę obliczania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy ze zmianą z § 5 ust. 1 rozporządzenia o wynagradzaniu stosuje się też odpowiednio przy ustalaniu wynagrodzenia za pełny miesięczny wymiar czasu pracy w przypadku określonym w art. 1512 § 2 K.p. (§ 5a rozporządzenia o wynagrodzeniu), czyli gdy pracodawca udziela pracownikowi czasu wolnego za nadgodziny.

Źródło: gofin.pl, Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 16 (562) z dnia 10.08.2022